Beheersdossiers van het Nederlands Beheersinstituut

tweede wereldoorlog

Beheersdossiers van het Nederlands Beheersinstituut
Bron: Wikimedia (voorbeeld archief)

Beheersdossiers van het Nederlands Beheersinstituut

Het Nederlandse Beheersinstituut (NBI) is vlak na de Tweede Wereldoorlog door de overheid opgericht.

Zij hadden een speciaal doel, namelijk om de vermogens op te sporen én af te nemen van landverraders (ook vermeende), NSB’ers, Duitsers in Nederland. Zij beheerde ook de vermogens van personen die tijdens de oorlog waren verdwenen, zoals gedeporteerde Joden.

Het ging om ruim 300.000 mensen die werden beschuldigd van verraad. Of ze nu wel of niet schuldig waren bevonden, van ieder persoon is een dossier aanwezig in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) en het Oorlogsarchief van het Nederlandse Rode Kruis (NRK).

Alfabetische volgorde

Personen zoeken in de beheersdossiers is online eenvoudig. Alle namen staan op alfabetische volgorde. Maar als je een naam hebt gevonden, is het niet altijd mogelijk het dossier zelfstandig in te zien. Neem dan contact op met het Nationaal Archief wat de mogelijkheden zijn.

In dit archief vind je ook de plaatsen waar de kantoren van de NBI gevestigd waren. Een vermogen werd door één kantoor beheerd dat meestal in de buurt was van de woonplaats van de persoon. Wanneer u een woonplaats weet, is het eenvoudiger zoeken als u vastloopt.

‘Met schoften moet je niet onderhandelen. Die moet je op hun bek slaan.
Gerard Cox, Nederlands cabaretier (1940-)


Wat staat er in een beheersdossier?

Het is per geregistreerd persoon verschillend of zij een dun of dik dossier hadden. Als er veel documenten in beslag waren genomen, wordt het dossier omvangrijker. De inhoud varieert sterk, maar voorbeelden zijn:

  • Accountrapporten (bij bedrijven of vermogende particulieren)
  • Inventarissen van de inboedel
  • Correspondentie met b.v. familie, tussen de NBI kantoren onderling of lokale overheden
  • Stukken van b.v. Raad voor het Rechtsherstel, Directoraat Generaal Bijzondere Rechtspleging
  • Aanmaningen van schuldeisers
  • Vonnissen van tribunalen of andere gerechtshoven

De afhandeling van een beheersdossier duurde vaak lang. Het archief is in 1968 afgesloten.

Beheersdossiers van het Nederlands Beheersinstituut
Bron: Nationaal Archief, document uit het beheersdossier van H. Westerbaan

Bronnen voor onderzoek voor beheersdossiers

Open Archieven

Open Archieven – Beheersdossiers Nationaal Archief Verkaufsbücher

Averijgrossen, een avontuurlijke bron
Bouwdossiers van oude woningen
Vermelding van een lijkvinding
Rotte appels in je stamboom

👉 Bekijk hier mijn online stamboom

Ik durf het bijna niet te vragen, maar ben jij misschien bereid om een donatie te doen?
Yory is non-profit, maar de kosten zijn zeker € 400 per jaar. Met donaties kan dit platform blijven bestaan.

donatie voor yory
Maak een gratis account aan, download daarna de software
Over de auteur

Ik ben de oprichtster van Yory. Een uit de hand gelopen hobbysite over mijn stamboomonderzoek en familiegeschiedenis met de bevindingen die ik online wilde delen. Met een groei van honderden artikelen over brede categorieën, heeft Yory inmiddels tienduizenden bezoekers per maand. Sinds 2022 wordt Yory versterkt door een team van auteurs met ieder zijn eigen specialiteit op genealogie gebied. Ik glunder dagelijks van trots en dankbaarheid.

Verder schrijf ik graag over dingen waar ik gelukkig van word. Over natuurlijk stamboomonderzoek, voorouders en mijn leven. Alles educatief en oplossingsgericht bedoeld. Want ook daar word ik gelukkig van. Mijn privécolumns zijn korte waargebeurde verhalen. Maar dan wel met een vleugje drama en gedrenkt in humor. Zo ben ik dan ook wel weer.

Wil je de bewijsvoering van mijn stamboom zien? Hier vind je al mijn aktes.