Na 138 jaar van dienst te zijn geweest, werd in 2018 de papieren oude telefoongidsen opgeheven.
Maar oude telefoongidsen hebben nog wel een gigantische waarde voor onze stamboom. Gelukkig zijn deze bronnen online door te bladeren.
De eerste telefoongids in Nederland verscheen in 1881, die je op het postkantoor kon inzien. Alleen de welgestelden hadden deze nodig. Vanaf 1987 werden ze regionaal huis aan huis verspreid, ook al had je geen telefoonaansluiting. Iedereen moest elkaars nummer kunnen vinden.
Zoeken naar je achternaam
Als kind was ik er dol op; zodra de traditionele jaarlijkse gids door de brievenbus plopte, ging ik direct op zoek naar onze achternaam.
Natuurlijk ook naar gekke achternamen. Mijn moeder checkte op haar beurt of alle familie nog op hetzelfde adres in Amsterdam woonde.
Vaak werden bij een naam ook een beroep of bedrijfsnaam toegevoegd, zoals je kunt zien bij de vermelding van mijn ouders.
Oude telefoongidsen bij stamboomonderzoek
Oude telefoongidsen zijn een fantastische bron voor stamboomonderzoek en het vinden van levende familie. Het zijn feiten waarmee je ouders, of wellicht grootouders kunt vinden die op hun adres zijn blijven wonen. Of toch zijn verhuisd binnen de stad. Maar dat herken je dan aan de voornaam. Of zijn verdwenen uit de telefoongids, misschien zijn ze geëmigreerd?
Vaak heeft die generatie ook hun vaste telefoonnummer nog behouden. In tegenstelling tot de jongere generaties die tegenwoordig alleen nog een mobiel telefoonnummer hebben.
Let ook op eventuele naamvariaties, want ook in oude telefoongidsen kunnen fouten staan. Maar aan de initialen te zien zal je al snel verwanten terugvinden. Je zult ook verschillen zien in schrijfwijzes met een Y of IJ.
‘Als de eerste die de telefoon opneemt uw vraag niet kan beantwoorden, dan hebt u met bureaucratie te maken.‘
Bellen via een telefooncentrale
Voor 1962 verliep het telefoneren via een telefooncentrale, of was het gewoon niet mogelijk. Maar tijdens de Tweede Wereldoorlog bedachten twee verzetsstrijders een technische doorbraak waarmee het wel kon. Lees hier meer.
Vanaf begin jaren ’60 was het mogelijk om landelijk automatisch te telefoneren. Niet iedereen had toen een telefoon, pas vanaf eind jaren ’60 werd het steeds gebruikelijker om een ‘vaste lijn’ in huis te hebben. Mensen met een specifiek beroep of zelfstandigen hadden wel een telefoonaansluiting (nodig).
Wijzigingen van telefoonnummers
Hou er rekening mee dat er enkele landelijke wijzigingen zijn geweest voor telefoonnummers, veroorzaakt door een tekort aan nummers.
In 1971 was het telefoonnummer van mijn ouders 020-422171. Maar in de jaren ’80 kreeg ieder telefoonnummer er een cijfer voor. Amsterdam kreeg een 6, dus werd het 020-6422171.
In 1995 werden ook de netnummers (van steden) gewijzigd, waardoor telefoonnummers er anders gingen uitzien. Grote steden zoals Amsterdam bleven 3 cijfers (020), maar Alphen a/d Rijn werd 0172 (was 01720). Zie hier een lijst met historische netnummers en omnummeringen.
Bladeren door oude telefoongidsen
In Google zal je geen telefoonnummers vinden, omdat Google niet kan zoeken in de oude telefoongidsen. Voor nog bestaande nummers heb je de landelijke Telefoongids.
Het kan zijn dat je moeite hebt om de volgorde van allereerste oude telefoongidsen te begrijpen. Door de jaren heen wordt het duidelijker en logischer. Ook komen er aparte gidsen voor personen en beroepen (bedrijven, de Gouden Gids).
Nog niet alle oude telefoongidsen staat online, maar dat is een kwestie van tijd. Voor nu zijn er helaas geen plannen om de collectie telefoonboeken uit te breiden. Daarvoor zou het Museum voor Communicatie een subsidieaanvraag moeten doen en die is (nog) niet gedaan. Dus de komende jaren komen ze zeker niet op Delpher.
Toch kun je wel lekker struinen. Als je een vermelding hebt gevonden, maar hier dan meteen een screenshot van.
Bronnen
Telefoongidsen Amsterdam vanaf 1891 Telefoongidsen Delpher vanaf 1901 Telefoongidsen per stad vanaf 1915 Telefoongidsen Amsterdam 1927 Telefoongids Den Haag 1927 Telefoongids Rotterdam 1927 Telefoongidsen Nederland vanaf 1950 Telefoongidsen Nederland 1904-1950 Archiefzoeker met lijst telefoongidsen Omgekeerd zoeken op telefoonnummer
Laat je voorouders spreken met DeepStory! | Aktes laten scannen | Geboren als Belg, maar... | Een teken van God
