Diamantbewerkers in de ledenlijst van de ANDB

vooral in amsterdam

Diamantbewerkers in de ledenlijst van de ANDB
Bron: Wikimedia

Diamantbewerkers in de ledenlijst van de ANDB

Diamantbewerkers zal je vast in je stamboom ergens tegenkomen, zeker als je voorouders in Amsterdam woonden. Dit vak bestaat al eeuwen, en werd vooral bij joodse thuis gedaan. Maar rond 1900 was de diamantbusiness één van de grootste industrieën in Amsterdam, wat het ‘diamantcentrum’ van de wereld was.

Geen gilde

Dit beroep werd vooral door Joden gedaan, omdat ze hiervoor niet bij een gilde aangesloten hoefde te zijn. Het was voor hen namelijk verboden om zich daarbij aan te sluiten. Rond 1860 waren er ca. 1400 diamantbewerkers, wat na die tijd alleen maar groeide mede door de industriële revolutie naar 10.000 in 1890.

‘Investeer in de menselijke ziel. Wie weet is het een ruwe diamant.
Mary McLeod Bethune, Amerikaans pedagoge (1875-1955)


Door deze toename van vooral Joodse werkers (70%), werd in 1894 de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond (ANDB) opgericht. Het was de eerste grote en later de belangrijkste vakbond voor de diamantbewerkers met zelfs invloed op wereldniveau en -handel. Door hun georganiseerde werkwijze waren zij een goed voorbeeld voor de NVV, later de FNV.

Werkomstandigheden delvers

Veel diamanten werden in Zuid-Afrika gedolven, zoals in Kimberley. In tegenstelling tot de klovers en slijpers, waren de werkomstandigheden voor de delvers niet bepaald gezond en de lonen waren laag. Ze werkten 12 uur per dag in het donker aan één stuk door. Door het mijnwerk hadden ze schade aan hun longen en ogen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is een groot deel van de diamantbewerkers en juweliers vermoord. Hierdoor was er van de ANDB nog maar weinig over, waardoor ze eind jaren ’50 zijn opgegaan in de FNV.

Bronnen voor onderzoek

Als je het beroep diamantbewerker in je stamboom tegenkomt, is de kans groot dat je die persoon terugvindt in de archieven.

Ledenkaarten ANDB Inst. Sociale Geschiedenis

Verder lezen: Vakbondhistorie ANDB

Cadeautjes in het Morgengaveboek
Comportementboeken van de Kweekschool
Bouw je online archief met de Familie Archivaris
Een tragedie in de Zuiderzee
Het geheime register van gevangenen
Geschiedenis van de notaris en het notariaat

Ik durf het bijna niet te vragen, maar ben jij misschien bereid om een donatie te doen?
Yory is non-profit, maar de kosten zijn zeker € 400 per jaar. Met donaties kan dit platform blijven bestaan.

donatie voor yory
Lees hier meer over de auteur

Ik ben de oprichtster van Yory. Een uit de hand gelopen hobbysite over mijn stamboomonderzoek en familiegeschiedenis met de bevindingen die ik online wilde delen. Met een groei van honderden artikelen over brede categorieën, heeft Yory inmiddels tienduizenden bezoekers per maand. Sinds 2022 wordt Yory versterkt door een team van auteurs met ieder zijn eigen specialiteit op genealogie gebied. Ik glunder dagelijks van trots en dankbaarheid.

Verder schrijf ik graag over dingen waar ik gelukkig van word. Over natuurlijk stamboomonderzoek, voorouders en mijn leven. Alles educatief en oplossingsgericht bedoeld. Want ook daar word ik gelukkig van. Mijn privécolumns zijn korte waargebeurde verhalen. Maar dan wel met een vleugje drama en gedrenkt in humor. Zo ben ik dan ook wel weer.

Wil je de bewijsvoering van mijn stamboom zien? Hier vind je al mijn aktes.