Doop, Trouw, en Begraafboeken (DTB) vinden

Een veelgestelde vraag op genealogische fora is waar een doop, trouw of begraafregister – oftewel DTB-registers, of parochieregister in België – van een bepaalde plaats te vinden is.

Repertorium DTB Nederland

DTB-registers (Doop, Trouw, Begraaf) vind je hier — Bron: Wikimedia, oude boeken

Als ik een DTB-register zoek kijk ik vaak eerst in het Repertorium DTB. In dit boek staan alle bekende doopboeken, trouwboeken, begraafregisters en lidmaatboeken per plaatsnaam.

Mijns inziens een onmisbaar boek dat op mijn bureau staat bij de meest gehanteerde naslagwerken. Het CBG (Centraal bureau voor genealogie / Centrum voor familiegeschiedenis) vind het ook belangrijk genoeg om het voor iedereen digitaal beschikbaar te stellen. Zie download link onderaan.

Weet je eenmaal of het bestaat dan kun je gaan kijken of het ook digitaal beschikbaar is.

Is het al geïndexeerd en via een website doorzoekbaar?
Zijn de originele boeken online te vinden?

Digitale bronbewerkingen Nederland en België

Een handige volgende stap is om op de site van geneaknowhow te kijken wat er digitaal voorhanden is. Op deze site vind je per provincie van Nederland en België linken naar zeer uiteenlopend bronnenmateriaal. Dat betreft archiefmateriaal, maar ook materiaal op verzamelsites zoals b.v. hogenda.nl of genealogiedomein.nl.

Ook als bijvoorbeeld iemand op zijn particuliere website een index op een doopboek heeft staan zou je dat op deze site kunnen vinden. Je kunt hier linken vinden naar zowel digitale scans als naar indexen.

Geïndexeerde DTB-registers

Er worden al lang indexen gemaakt van doop, trouw en begraafregisters. Op studiezalen van archieven of heemkundige verenigingen kun je nog boeken en kaartenbakken vinden die een makkelijke ingang bieden. Om een keer een flinke slag te slaan kan het de moeite zijn om eens een bezoek aan zo’n plek te brengen. Ook al zijn velen van ons inmiddels erg gewend aan het digitaal zoeken vanaf onze eigen computer.

Er is inmiddels dan ook al heel veel digitaal geïndexeerd en online doorzoekbaar via de websites van wiewaswie.nl, provinciale archieven, streekarchieven en Open Archieven. Provinciale en streekarchieven beperken zich tot hun eigen archief. WieWasWie en Open Archieven hebben zelf geen archief, maar zijn portalen naar zoveel mogelijk digitale archieven.

Ze werken allemaal net iets anders. Welke website je gebruikt is o.a. afhankelijk van je persoonlijke voorkeur en je zoekvraag. WieWasWie biedt een basis zoeksysteem voor iedereen en een uitgebreid zoeksysteem voor donateurs van CBG. Open Archieven bevat daarentegen de meeste indexeerbare persoonsgegevens.

‘Voor wie gaat trouwen is het vinden van de juiste persoon even belangrijk als het zijn van de juiste persoon.‘
– Wilbert Donald Gough, Amerikaans geestelijke (1946-)

België

Voor België is de site van het Rijksarchief een belangrijke bron. Zie de link onderaan. Maar ook in België zijn er meerdere aanbieders. Veel daarvan vind je ook via de Digitale bronbewerking van Geneaknowhow.

Maak je gebruik van de zoekpagina’s van de archieven wees er dan op bedacht dat sommige DTB-registers uit de ‘retroacte van de burgerlijke stand’ – het archief met de in 1810 van kerken gevorderde DTB-registers – niet meer in beheer zijn van provinciale archieven. Je zult dan moeten zoeken via de sites van streekarchieven of stadsarchieven. In veel zoeksystemen krijg je ook een link naar de scans van originele boeken.

Maar wat als het niet geïndexeerd is of een link naar het origineel ontbreekt?

Originele boeken online

Kom je er niet via één van de zoeksystemen maar heb je in het Repertorium DTB gezien dat er wel boeken moeten zijn, dan kun je op zoek naar digitale scans ervan. Scans van originele boeken kun je met name vinden op

de site van de archieven waar deze bewaard worden,
de site van Familysearch.

Archief

Steeds meer archieven hebben steeds meer DTB-registers gescand en online staan. De kwaliteit wisselt, maar veel zijn recente scans in full-color en de systemen om ze te bekijken werken doorgaans makkelijk. In beginsel vind je oude DTB-registers in de archieven van de provincie – de retroacta van de burgerlijke stand.

Er zijn echter uitzonderingen. Sommige oudere DTB-registers, die in 1810 bij parochies achter gebleven zijn, liggen in het archief van een bisdom. Sommige DTB zijn overgedragen aan streekarchieven of liggen in stadsarchieven.

Geneaknowhow kan je daar vaak al een link naartoe verschaffen. Ga je op de site van archieven zoeken dan zijn de zoektermen ‘DTB’ en ‘retroacta’ met een plaatsnaam behulpzaam.

Familysearch

Op de site van Familysearch vind je scans van heel veel DTB-registers. Er is een catalogus op de website (onder ‘zoeken’) maar die is zo uitgebreid dat je behoorlijk veel moet klikken om te vinden wat je zoekt. Om dat makkelijker te maken hebben enthousiaste genealogen overzichten gemaakt die via GENVER en spin-offs online te raadplegen zijn. Deze zijn echter steeds lastiger te vinden en niet up-to-date – dode links en incompleet.

Er is ook een handig, doeltreffend en toegankelijk alternatief voor Nederland en België. Bob Coret heeft de genealogiewerkbalk online staan waar o.a. een tabblad is met ‘Zoek naar scans’. Je voert een plaatsnaam in en je krijgt een lijst met links naar wat er allemaal beschikbaar is bij Familysearch. Klik de link aan en je belandt direct bij de scans. Handiger is het volgens mij niet te maken – dankjewel Bob.

De kwaliteit van de scans is doorgaans prima, maar wel allemaal in zwart-wit.

Zeeland

Voor Familiesearch maakt het niet zoveel uit in welke provincie je aan het zoeken bent. Via sites van archieven kunnen er flinke verschillen zijn. Limburg loopt bijvoorbeeld ver achter, en in Zuid-Holland heb je met heel veel archieven te maken (zie daarover het artikel ‘Er zijn heel wat archieven te vinden in Zuid-Holland‘.

Met Zeeland is er nog iets anders om rekening mee te houden. Het archief in Middelburg heeft in 1940 veel schade opgelopen door beschietingen en de daarop volgende brand. Daardoor is ongeveer de helft van alle DTB registers van Zeeland verloren gegaan. Als je op de site van het Zeeuws archief zoekt op ‘retroacta burgerlijke stand’ kom je bij archieftoegang 345. Dat bevat een overzicht van alles dat er was waarbij aangegeven is wat er verloren gegaan is.

Daarnaast zijn er echter nog twee archieftoegangen waarin je nog eventueel kopieën of afschriften van oude Doop, Trouw en Begraafregisters kunt vinden:

345 retroacta burgerlijke stand – vooroorlogs overzicht waarin ook de verloren stukken genoemd worden.
995 Verzameling Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmatenregisters Zeeland (DTBL) – bestaat uit zowel originele als kopieën en afschriften.
164 Verzameling Genealogische Afschriften (GA), 1600-2017 – bevat de afschriften waar in 995 ook naar verwezen wordt.

DTB-registers van na 1810

Parochies zijn dopen, huwelijken en begrafenissen blijven registreren. Voor het meeste onderzoek heb je deze niet nodig. In het geval van buitenechtelijke kinderen kan het echter wel je laatste toevlucht zijn om de vader te vinden. Die registers vallen niet onder de retroacta burgerlijke stand. In beginsel berusten die bij de parochie, maar veel parochies hebben hun archief ook ondergebracht bij archiefinstellingen. Dat kan een streekarchief of provinciearchief zijn. Om ze te vinden kun je contact opnemen met de parochie of je zou kunnen zoeken in het meest nabije (streek)archief.

Kortom

Het kan soms even zoeken zijn, maar met het repertorium DTB en een paar sites zijn de registers allemaal wel te traceren. Het puzzelen met de doop, trouw en begraafregisters is vervolgens weer een ander avontuur.