Emigratie van onze voorouders en familie

Wat voor soort stamboom je ook onderzoekt, bij ieder stamboomonderzoek speelt emigratie van onze voorouders een grote rol.

Zelfs in bepaalde periodes van de geschiedenis spreken we van grootschalige volks- en landverhuizingen. De landen met de meeste aantrekkingskracht waren de VS, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, Indonesië, en Brazilië.

Waarom gingen onze voorouders emigreren?

Onze meeste voorouders hadden niet echt een comfortabel leven. Het dagelijks leven bestond uit diepe armoede en vooral oorlogen. Beloftes van ‘de nieuwe wereld’ werden daarom maar al te graag met beide handen aangepakt.

Daarbij waren er ook mensen die gedwongen moesten verhuizen en daar genoeg van hadden.

Redenen (en voor ons feiten) waarom onze voorouders gingen emigreren

1. Armoede – op zoek naar een beter leven (denk b.v. aan mislukte oogsten, verlaging melkprijs)
2. Epidemieën – dreigende infectieziektes waarbij men wilde vluchten voor de dood (als dat nog kon)
3. Weersomstandigheden – verdwenen dorpen door overstromingen
4. Oorlog – willen leven in vrede, of angst hebben voor nieuwe oorlogen
5. Religie – verlangen naar godsdienstvrijheid, uitvoering eigen religie
6. Werk – mannen werden vaak uitgezonden als militair
7. Politiek – Verzet voelen tegen de overheid
8. Beloftes – het rijke land aan de overkant ‘is een droom die uitkomt’
9. Avontuur – Jonge mensen / echtparen wilden een uitdaging
10. Misdaad – Om een strafblad te ontlopen, vluchten naar een ander land
11. Huizentekort – vooral in de 20e eeuw

De eerste vier redenen zijn de meest voorkomende. Emigratie is één van de grootste redenen om vast te lopen.

Periodes van emigratie

• Tussen 1845-1860 vertrokken tienduizenden Nederlanders naar een ander land. Opvallend is dat velen van hen afkomstig waren uit Gelderland, Overijssel en Zeeland.
• Tussen 1880-1920 kwam er een nieuwe emigratiegolf. Toen waren het vooral mensen uit Groningen en Friesland die verhuisden.
• Tussen 1950-1970, vlak na de Tweede Wereldoorlog, vooral jonge stellen die angst hadden voor een derde wereldoorlog.

Populaire landen voor emigratie, Ellis Island

De Verenigde Staten waren erg populair bij de emigranten. Vooral de jonge staten waar jonge stellen eenvoudig land konden krijgen waren erg geliefd. Populaire staten waren Michigan, Iowa, Wisconsin, Washington en New York waar de bekende Nederlandse communities tot stand zijn gekomen. Alle emigranten kwamen aan in Ellis Island. Ook waren Zuid-Afrika, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, Indonesië, Suriname en Brazilië in trek.

In het ‘beloofde land’ werden vaak de voornamen aangepast. Johannes werd John en Franciscus werd Frank. Als in een buitenlands gebied een bijzondere achternaam veel voorkomt, kan je ervan uit gaan dat hun voorouders uit een ander land kwamen. Veel emigranten gingen als boer een nieuw leven opzetten. Maar er waren er ook veel die als dienstbode hun inkomen verdiende.

Emigranten traceren

Er is veel documentatie te vinden over emigratie van onze voorouders en familie:

• Emigranten van uit Nederland
• Canadese Passagierslijsten
• Emigranten naar Australië
• Ellis Island Passenger Search
• Ellis Island Castle Garden
• Overzicht Overzeese gebiedsdelen

Je kunt een Google Search doen met deze technieken. Kijk ook eens bij Google Afbeeldingen om zo oude foto’s te vinden van emigranten uit die tijd. Misschien staat er wel familie bij!

Het verblijf van mijn opa Andries Dannenburg in NL Indie zie ik als een soort ‘mini emigratie’. Hij zat op de vaart naar de Oost en heeft 3 jaar op Java gewoond. En toen hij weer in NL kwam wilde hij weer terug. Maar dat feestje ging niet door. Ik heb trouwens veel over mijzelf geleerd dankzij mijn stamboomonderzoek.

Levende familie vinden

Het leuke van je stamboom uitzoeken is dat je voorouders vindt die zijn geëmigreerd (en misschien weer teruggekeerd). Zij zijn wellicht levende familie in een ver (vakantie)land! Zoek eens verwanten op via b.v. Facebook of ander Social Media kanalen. Jullie hebben sowieso een gezamenlijke oudovergrootvader. Ik heb er al leuke warme contacten aan overgehouden!

En misschien dat er enkele op mijn nog te vinden lijst geëmigreerd zijn. Helaas heb ik daar nog geen bewijzen van gevonden. De reden waarom iemand stamboomonderzoek gaat doen is het vermoeden dat er ooit familie is geëmigreerd.

In de TV-series ‘Verborgen Verleden’ en het oorspronkelijke ‘Who Do You Think You Are’ komt emigratie regelmatig voor. De hoofdgast stapt dan daadwerkelijk op het vliegtuig om op andere locaties meer te weten te komen.

‘Emigratie van onze voorouders en familie’

Bronnen voor onderzoek

Passagierslijst Passagiersregisters

Ga het Na – collectie emigranten Canadese passagierslijsten Emigranten Australië Ellis Island Search