Informatie uit de archieven van de Nederlandse schutterij is een prachtige verrijking van je stamboom.
Want stel dat je erachter komt dat een familielid of voorouder lid was van een schutterij, wat zegt dat dan over die persoon en zijn leven?
Wat was de schutterij?
De schutterij werd vanaf de middeleeuwen opgericht door burgers om hun dorp (of stad) te beschermen. Dit deden ze om zich te verdedigen als ze werden aangevallen door andere legers en roversbendes.
Daarnaast hadden ze ook een taak bij het handhaven van de orde. Denk aan oproer, opstand en brand. Zelfs bij hoog bezoek werd de schutterij ingezet.
Je zou de schutterij dus kunnen gelijkstellen met onze hedendaagse hulpdiensten: de politie, brandweer en het leger tezamen. Voor de heerser van het gebied (b.v. landheer, koning, stadhouder of koning) was het van groot belang dat de burgers veilig waren en de orde werd bewaakt.
Belangrijke vrijwilligers
Maar de schutters waren niet zomaar burgers uit het dorp. Ieder lid moest namelijk zijn eigen uitrusting betalen. Denk aan de kleding, hoed (met pluim), een sjerp en een wapen. Dus de vrijwilligers waren burgers die goed boerden of de poorters met een kapitaaltje. Daarbij deden ze deze taak naast hun eigen werk.
Hun bijeenkomsten waren er ook voor sociale redenen. Ze hadden regelmatig vergaderingen over lokale zaken en om elkaar in de gaten te houden. Want vaak had men een ‘armenkas’ waarmee de zieke leden werden ondersteund. En officieren kwamen via de schutterij vaak een stapje hoger in de lokale politiek op functies met meer macht.
‘Praten zonder nadenken, dat is als schieten zonder mikken.‘
Onderzoek naar schutters in je familie
Zodra je een naam van een voorouder of familielid in deze boeken vind, kan het zomaar zijn dat in die familie meerdere (later) militairen voorkomen. Beroepen gingen vaak over van vader op zoon.
Nog maar weinig archieven hebben de registers van de schutterijen gedigitaliseerd, laat staan doorzoekbaar gemaakt. Maar bij Open Archieven is het archief van Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers wel doorzoekbaar op naam. De boeken zijn wel getranscribeerd, maar om het originele document te zien, zal je een kopie bij het archief moeten aanvragen.
