De geboorteakte van Thimotheus vertelt een bijzonder verhaal
‘Behoorlijk intiem’, vond mijn dochter het toen ik vertelde over de inhoud van de geboorteakte die ik had gevonden van Thimotheus. Sterker: ze moest er niet aan denken dat zoiets in haar leven zou gebeuren. Bijgaand verhaal lijkt me een mooi voorbeeld van hoe een ‘gewone’ bevalling iets heel bijzonders werd.
Mensen zoals jij en ik
Wij stamboomonderzoekers worden steeds nederiger wanneer we ontdekken van wie we afstammen – ik tenminste wel. De meeste voorouders waren gewone mensen als jij en ik, die gewone levens leefden en op een dag stierven zonder iets anders na te laten dan hun DNA en wellicht wat mooie verhalen.
Daarom is het des te mooier wanneer je een zin ontdekt in een geboorteakte die van een zekere bevalling iets speciaals maakt. Al is iedere bevalling op zich natuurlijk al heel bijzonder.
Mijn betovergrootouders
Mijn verhaal betreft het gezin van een betovergrootvader en -moeder van mij, de opa en oma van mijn opa. Johannes van der Steen en Catharina van Oort, hoveniers van beroep. Het stel trouwde in 1872 in Utrecht en kreeg 13 kinderen. De meesten van hen stierven jong; slechts 4 groeiden op en trouwden.
Het oudste kind was Catharina Maria, geboren in 1873. Over haar bevalling gaat het in dit verhaal. Zij baarde namelijk op haar 17e een kind, Thimotheus. Ze woonde op dat moment nog thuis aan het Zwarte Water en haar vader deed de aangifte.
Nood breekt wet?
In de akte staat te lezen: ‘hebbende de aangever bij de bevalling geassisteerd’.
Een vader die helpt bij de bevalling, ik vind het wel wat. Zeker na het lezen van een aantal boeken over de moraal in de negentiende eeuw. Er zal dan ook wel geen andere keuze zijn geweest.
Wanneer ik vervolgens de geboortedata bekijk van andere kinderen van Johannes en zijn vrouw Catharina, blijkt de laatste zeven maanden zwanger ten tijde van de geboorte van haar kleinzoon. Hoe zal dat geweest zijn? Moeder en dochter zwanger op hetzelfde moment, in hetzelfde huis?
Hoe het verder ging
Het blijft natuurlijk gissen waarom vader hielp. Maar het geeft me een bepaald gevoel. Een gevoel van waardering. Dat hij een goed mens was en dat hij van zijn dochter hield. Acceptatie misschien. In ieder geval zorgt die ene zin in de akte ervoor dat ik iets meer inkijk heb in het leven van dit gezin. Iets dat verder gaat dan ‘er is een kind geboren’.
Thimotheus overleed in augustus, een maand na zijn geboorte, nog voordat zijn oma Catharina beviel. Hoe dat geweest moet zijn daar in huis, daar kunnen we alleen maar naar gissen.
Het kind van moeder/oma Catharina werd geboren in september en was een meisje; Johanna Catharina. Zij werd maar een jaar oud. Johannes en Catharina verwachtten toen alweer het volgende en laatste kind… Dochter Catharina Maria trouwde een paar jaar later en stichtte een gezin.
De kruiwagenstraf voor een onderbroek Vroeger was verhuizen heel normaal Memorie van successie in NA | Opmerklijke familie uit Rhoon Over de Kolonie van Weldadigheid Vermelding van lijkvinding |