Stamboomonderzoek of familiegeschiedenis, lui of hard werken??

Wat is precies het verschil tussen stamboomonderzoek en familiegeschiedenis?

Of kan je misschien beter vragen ‘Wat zijn de overeenkomsten?” In ieder geval ben je met beiden met een stamboom bezig. En vergeef mij, maar naast deze twee zie ik ook enkele grenzen…

Lui of hard werken?

Ik wil ze de kost niet geven: de stamboomonderzoeker die het zichzelf makkelijk maakt, alles overneemt wat hij kan vinden vervolgens alles als feit publiceert. Een vorm van gemak en luiheid is. Alhoewel het ook een bewuste keuze kan zijn.

Maar dan moet je jezelf wel de vraag stellen: weet ik nou écht iets over mijn voorouders? Heb ik nou daadwerkelijk inzicht gekregen in hun leven? En wat heb ik nou geleerd over mijzelf?

Die tegenover de onderzoeker die écht serieuze tijd besteedt om zijn voorouders in kaart te brengen en vooral de betrouwbaarheid van zijn publicatie wil verhogen. Ook wil hij zijn stamboom verrijken met belangrijke informatie waardoor hij een echt verhaal vertelt. Hij bezoekt de archieven en verdiept zich in lokale gebeurtenissen. Dán pas praat je over een familiegeschiedenis neerzetten. Hard werken dus!

Gemak tegenover bereidwilligheid

Ook bij lange na niet alle interessante bronnen zijn geïndexeerd. Slechts zo’n 5% van de bronnen is waarschijnlijk gedigitaliseerd. Je moet bereid zijn om een archief te bezoeken en om het zoeken in archiefinventarissen en naar informatie je eigen te maken. Het vraagt een zekere bereidwilligheid.

Door het onderzoeken van je familiegeschiedenis krijg je allerlei nieuwe inzichten in je voorouders die allemaal uniek zijn.

Waren ze gezond?
Hadden ze het breed of leefden ze in armoede?
In wat voor tijd en omgeving groeiden ze op (de ene stadswijk is ook de andere niet)?
Wat voor rampen en epidemieën hebben ze meegemaakt?
Hoe zagen ze er uit?
Waren ze misschien boeven?
Wat waren hun hoogte- en dieptepunten?

Het nut van familiegeschiedenis

Het onderzoek naar je familiegeschiedenis maakt ook dat je de gegevens uit je stamboomonderzoek beter kan duiden. Niet iedere echtscheiding of overlijden van een familielid was een trieste gebeurtenis, soms was het juist voor velen een opluchting. Dat iemand in de gevangenis zat, zegt nog niets over zijn motief. Denk b.v. aan armoede en de zeer strenge wetgeving in die tijd.

‘Goede families: families waarin niets gebeurt wat in de beste families voorkomt.‘
– Robert Lembke, Duits journalist (1919-1989)

Soorten stamboomonderzoek

Er zijn verschillende soorten stamboomonderzoek, waar je bij onderstaande vragen vrijwel altijd spreekt over een familiegeschiedenis onderzoeken.

Wil je het leven van één voorouder uitzoeken en een biografie over deze schrijven?
Of wil je zoveel mogelijk informatie over je familie verzamelen?
Is een doodsoorzakenpatroon in je familie belangrijk voor je?
Wil je hun sociaal-economische plaats in de maatschappij in kaart brengen?
Of wil je meer weten over hun oorlogsverleden?

Overzicht verschillen stamboomonderzoek en familiegeschiedenis

Ik welke kolom herken jij je het meest?

Stamboomonderzoek	Familiegeschiedenis
Een verzameling met namen en data.	Inzicht krijgen van alle verzamelde data.
Lukraak gegevens overnemen zonder bewijzen.	Serieus kijken naar de feiten en onderbouwing.
Alles online opzoeken.	Fysiek naar de archieven gaan.
Je niet in een persoon of familie verdiepen.	Onderzoeken hoe het leven van een persoon/familie was.
Niet bewust zijn van de tijdgeest.	De tijdlijn van de geschiedenis parallel leggen.
Alleen in je eigen land onderzoeken.	Voorouders in het buitenland vinden, kijken naar emigratie.
Geen interesse in doodsoorzaken.	Ziektes en doodsoorzaken (patronen?) onderzoeken.
Reden van jong overlijden niet onderzoeken.	Overleden op slagveld, door epidemie, ongeluk?
Criminele registers niet bekijken.	Waarvoor en hoe is iemand veroordeeld?
Pochen met relatie koninklijke / beroemde familie.	Onderzoek naar de waarheid, en reden van ‘verwijdering’.

Conclusie

In ieder geval zijn de overeenkomsten dat iemand vaak de herkomst van zijn achternaam wil weten, of waar zijn voorouders hebben gewoond. Vaak zijn ook raadsels of geheimen in de familie een reden om op onderzoek uit te gaan.

Het uitzoeken van je familiegeschiedenis heeft bewezen meer lading (inhoud) dan stamboomonderzoek. Gelukkig is deze hobby verslavend, dus kan het zomaar zijn dan je je gaat vastbijten in je familiegeschiedenis – in de breedste zin van het woord.