Als je klein bent heb je het niet zo in de gaten, namelijk dat de naam van je oom Schalk best een bijzondere is. En dat mijn overgrootvader Schalk heette was dus ook heel gewoon.
En het lot van mijn opa’s kleine broertje Schalk is mij ook al jaren bekend: die was pas twee toen hij tijdens een feest levend verbrandde in een wastobbe.
Pas toen ik volwassen was en stamboomonderzoek ging doen vroeg ik me af hoe die naam zo in de familie was gekomen. Dat zou je je van iedere naam wel kunnen afvragen, maar Jan, Piet of Gerrit, zo heette iedereen… En zo ging ik op jacht naar alle voorouders met de naam Schalk. Het is dus niet zozeer een familienaam, maar een voornaam die ik volg.
Niet populair
Schalk is een niet-alledaagse voornaam, die in mijn familie veel voorkwam. Maar de naam werd al eeuwen eerder gebruikt, ook in andere takken. Tegenwoordig is de naam Schalk niet populair als jongensnaam. Dat zie je op de website van het Meertens Instituut: slechts 44 mensen heetten in 2014 Schalk. Maar voor stamboomonderzoek is dat nu juist leuk.
Vernoemingen
Mijn overgrootvader Schalk Gerssen kreeg de naam van zijn opa van moederszijde (Schalk den Oudsten). Die kreeg zijn naam via zijn opa van vaderszijde (Schalk Cornelisz den Oudsten). Die kreeg zijn naam weer via opa van moederskant (Schalk Teunisz Nieuwenhuijzen). Die weer via zijn opa aan vaderskant, en die weer via zijn moeder.
Uiteindelijk komen we uit bij Schalk Pietersz, geboren voor of rond 1600 in Dussen, Noord-Brabant. Daar loopt mijn spoor voorlopig dood want er zijn geen geboorteakten meer en in andere aktes heb ik nog niets gevonden.
Verspreiding
Wat betreft plaatsnamen: mijn oom en overgrootvader woonden in Vleuten. Verder terug komen we terecht in Linschoten, Jaarsveld en nog verder terug in Besoyen, Babyloniënbroek en Dussen. Geen enkele aanwijzing vooralsnog over de afkomst van de naam (bijvoorbeeld omdat een plaats zo heette). De naam zou afkomstig kunnen zijn van de Middelnederlandse naam Godschalk, maar dat verband heb ik ook nog niet kunnen ontdekken.
Wel ben ik ook in allerlei zijtakken de naam Schalk regelmatig tegengekomen. Ik heb bijvoorbeeld een Schalk ontdekt die in een strafgevangenis heeft gezeten in 1875 in Amsterdam; de broer van een voormoeder. Een boeiend boefje? Ook kwam ik de naam Schalk een aantal malen als patroniem tegen. Zo heette mijn voormoeder uit 1623 Lijntje Schalke.
Vernoemingen zie je niet meer zo vaak. In onze familie is de naam Schalk dus inmiddels verdwenen. Ergens hoop ik stiekem dat-ie ooit weer eens terugkomt.
