Vroeger was vaak verhuizen heel normaal

grote gezinnen

gratis wonen

Vroeger was vaak verhuizen heel normaal
Bron: HVWK, Wateringen, Dorpsplein, pentekening met smederij

Vroeger was vaak verhuizen heel normaal

Een andere woning zoeken en verhuizen was vroeger in de 19e en ook begin 20ste eeuw totaal geen probleem. Er was keuze genoeg en er werd vaak verhuisd.

Daar waren meerdere redenen voor, mede omdat er toen nog geen woningnood bestond:

  • Grote gezinnen
    Gezinnen met meer dan 10 kinderen was geen uitzondering en zij hadden steeds meer woonruimte nodig, ook al sliep je dan wel met meerdere kinderen in hetzelfde bed.
  • Gratis wonen en toeval
    Het was interessant om te verhuizen, want vaak kreeg men van de verhuurder een net opgeknapt huis, waarbij je dan ook nog de eerste maanden geen huur hoefde te betalen.
  • Beroepsmilitairen
    Ook kwam het wel voor dat je als militair werd overgeplaatst en daarom moest verhuizen.

Grote gezinnen

De trend van grote gezinnen, waarbij een kind een soort onderhoudsvoorziening voor later kon zijn, is geleidelijk aan afgenomen. Zelf ben ik in 1972 gehuwd en begonnen in een 2-kamer appartement. Een jaar later toen ons 1e kind zich aankondigde, verhuisden we naar een 4-kamer appartement. En twee jaar later, net voor de geboorte van ons 2e kind, naar een bovenwoning op een- en tweehoog (7 kamers).

Drie keer verhuizen in drie jaar tijd, pff. De woonruimte werd wel steeds groter en de ligging steeds lager. Maar ik nam me toen wel voor, dat het volgende huis op de begane grond moest liggen, eventueel buiten Den Haag. Dat lukte 5 jaar later, toen mijn werkgever vroeg of ik overgeplaatst wilde worden naar het Westland (Naaldwijk en Wateringen).

Dat werd een rijtjeshuis met tuin in een nieuwbouwwijk. Nee, een groot gezin hadden wij niet, maar wel voldoende leefruimte. Na 15 jaar verhuisden wij naar een vrijstaand huis met eigen oprit en garage ook in Naaldwijk en 21 jaar later naar een gelijkvloers appartement op de begane grond met een groot terras in Wateringen.

Gratis wonen

Wanneer ik kijk naar de woonadressen + verhuisdata van mijn (over-)grootouders tussen 1830 en 1940, dan komt dat beeld van vaak verhuizen en even gratis wonen veelvuldig voor. Nee, gratis wonen heb ik zelf nooit meegemaakt. Onze eerste drie woningen waren huurpanden in Den Haag, ook toen al prijzig. De laatste drie waren koopwoningen in het Westland, welke steeds werden gekocht op het juiste moment (1979, 1994 en 2015), oftewel in het dal van de huizenprijzen.

Toeval

Nee, toeval bestaat niet. Wanneer twee voorvallen op elkaar lijken, spreek je vaak van toeval. Maar wanneer ze niets met elkaar te maken hebben, ga je eraan voorbij. Zo ben ik geboren in Gelderland, voor mijn werkgever in 1972 in Den Haag geplaatst en vanaf 1979 tot heden in het Westland (Naaldwijk + Wateringen) woonachtig. Dat mijn vader (1913) én mijn grootvader (1882) zijn geboren in Naaldwijk (mijn woonplaats van 1979-2015) en dat mijn grootvader ook nog even van 1907 tot 1912 in Wateringen heeft gewoond (mijn huidige woonplaats), is dan ook puur toeval.

Beroepsmilitairen

Ook mijn betovergrootvader, Jakobus Annes Bergsma (1810-1871), is tussen 1834 en 1849 wel 10 keer verhuisd. Geboren in Drachten (1810), was hij als beroepsmilitair eerst gelegerd in Nijmegen, vertrok hij in 1834 naar Maastricht: “…op 14 maart 1834 is van Nijmegen naar Maastricht vertrokken het 1e Bataljon korps Mineurs en Sappeurs, gekommandeerd door den Hoog Edel Gestrenge Heer Majoor Bergsma, teneinde daar garnizoen te houden”.

Het jaar daarop, in 1835, schrijft hij zich, afkomstig uit Maastricht, in als lidmaat van de Ned. Herv. Gemeente te Grave. In 1837 huwt hij dan in Grave met de R.K. Claire van den Heuvel (1813-1849) en werd daarbij onterfd door zijn vader + stiefmoeder (hier is het 1e kind geboren).

Daarna was hij ook nog in Groningen gelegerd, waar in Delfzijl hun 2e kind wordt geboren. In juli 1839 schrijft hij zich in te Breda (attestatie afkomstig uit Groningen, hier hun 3e kind geboren). Op 2 maart 1841 wordt zijn attestatie verzonden naar Geertruidenberg (4e kind). In 1842 wordt in Bergen op Zoom hun 5e kind geboren. In 1843 te Nijmegen hun 6e en in 1844 hun 7e kind.

Tot slot worden er in Grave in 1846 hun 8e en 1848 hun 9e kind (mijn overgrootmoeder Hendrina G. Bergsma) geboren. Een jaar later en na 9 kinderen te hebben gekregen overlijdt Claire van den Heuvel in 1849 te Grave. Jakobus Annes Bergsma overlijdt in 1871 te Wijchen als gepensioneerd beroepsmilitair.

Wees alert bij een groot leeftijdsverschil in een huwelijk
Sociale ongelijkheid in sterfte (S.O.S.) in Antwerpen
Als je voorouders elders zijn overleden dan geboren
Een Infographic maken van je stamboom is cool
Vermelding van lijkvinding in de overlijdensakte
Averijgrossen, een avontuurlijke bron voor onderzoek
👉 Publiceer hier je stamboom online

Ik durf het bijna niet te vragen, maar ben jij misschien bereid om een donatie te doen?
Yory is non-profit, maar de kosten zijn zeker € 400 per jaar. Met donaties kan dit platform blijven bestaan.

donatie voor yory
Maak een gratis account aan, download daarna de software
Over de auteur

Ik ben een zeventigplusser, getrouwd, heb 2 dochters en 3 kleinkinderen. Ik hou me al jaren bezig met stamboomonderzoek. Eerst vanaf fiches op gemeentehuizen, maar tegenwoordig online. Ik heb meerdere stambomen op genealogieonline staan, maar de belangrijkste gaat over de Scheveningse “Mossen”. Voor mijn werkgever mocht ik financiële producten van concurrenten analyseren en daarover rapporten opstellen. Ook toen gold, dat je niets zomaar moest aannemen, maar altijd de achterliggende informatie moest controleren op mogelijke onjuistheden. Dat laatste doe ik bij mijn stamboomonderzoek dus ook, met check en dubbelcheck, aan de hand van meerdere aktes en bijlagen. Juist die bijlagen maken het stamboomonderzoek extra interessant. Het vertelt je net iets meer over een bepaald persoon, dan alleen wat datums en het laat je ook in de geschiedenis duiken, waardoor je kennis wordt verbreed.