Waarschuwing voor fraude rondom familiewapens
HCC!genealogie waarschuwt voor misleidende aanbiedingen en adviseert kritisch te kijken naar aanbiedingen van familiewapens
De laatste tijd constateren we een opleving van commerciële aanbiedingen rond familiewapens. Organisaties of bedrijven die zich voordoen als betrouwbare bronnen, maar in werkelijkheid geld verdienen aan onjuiste informatie, vormen een gevaar voor iedereen die oprecht op zoek is naar zijn familiegeschiedenis. Je kunt dan rustig spreken over verwachtingen die wetenschappelijk ieder grond missen.
Genealogiefraude bestaat al jaren
Al jarenlang worden consumenten misleid door malafide organisaties en personen zoals Pince van der Aa jaren geleden. Hij beloofde gouden bergen met nepstambomen en daarbij horende familiewapens. Het gaat hier om misleidende praktijken, de gepresenteerde informatie bleek vaak klakkeloos te zijn overgenomen uit de archieven van de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen, kortweg de Mormonen. Het enige wat klopte was de familienaam, maar er zijn meer families met dezelfde naam. Pince werd veroordeeld, maar zette zijn oplichtingspraktijken voort in België en Engeland, maar ook daar werd er – terecht – snel een einde aan gemaakt.
Dit toont maar weer aan dat het onverstandig is om zomaar in zee te gaan met onbekende lieden die, zonder enige genealogische basis aan de hand van grondig onderzoek, stambomen en familiewapens aanbieden. HCC!genealogie adviseert om altijd na te gaan of er zorgvuldig en gecontroleerd genealogisch onderzoek is gedaan. Zij adviseren altijd alert te zijn op commerciële aanbiedingen zonder aantoonbare bronvermelding of heraldische verificatie. Zij geeft voorlichting over dit soort praktijken en indien nodig tegen dat soort individuen of organisaties aangifte.
Nieuwe aanbieder
Onlangs kwamen we de website findyourcrest.com tegen. Een site die zegt op zoek te gaan naar jouw familiewapen (crest). Op hun site lezen we vreemd genoeg: “Veel websites verkopen ‘fantasiewapens’ op basis van achternamen, die mogelijk historisch niet accuraat zijn of niet verbonden zijn met de afstamming van een specifieke familie. Om een echt familiewapen te vinden, is genealogisch onderzoek naar de specifieke aanvrager noodzakelijk.”
Ze weten het dus wel, maar voeren het niet uit! Of suggereren het juist wel te doen, maar dat blijkt vooralsnog nergens uit. Familiewapens worden toegekend aan individuen, dus niet aan families. Deze door Find Your Crest aangeboden wapens kunnen gebaseerd of eigendom zijn van een bepaald persoon, maar dat wil niet zeggen dat jij deel uitmaakt van die familie. Het verkopen van een ‘familiewapen’ zonder enige vorm van genealogisch bewijs is absoluut niet betrouwbaar. Wees dus sceptisch over de aangeboden niet onderbouwde ‘fascinerende details’ zoals men dat bij Find Your Crest noemt.
Over het Wapenrecht
Ons land kent geen recht op het aannemen en voeren van een (familie)wapen. Met andere woorden er is geen wettelijk grondslag met betrekking tot het voeren van (familie)wapens. In de praktijk betekent dat het iedere burger vrij staat een (familie)wapen aan te nemen en te voeren, zolang men maar niet onzorgvuldig handelt ten opzichte van anderen, die een bepaald familiewapen al voeren. Het op een onzorgvuldige of misleidende manier gebruiken van een wapen dat niet aan jou toebehoort, is niet alleen ongepast, maar schijnt zelfs strafbaar te zijn.
Het belang van genealogisch onderzoek en verificatie
Men mag zich dus niet zomaar een wapen toe-eigenen. Ook niet wanneer je naam en die op het wapen hetzelfde zijn. Je zult moeten aantonen dat je afstamt van de wapenvoerder. Vraag de oudste familieleden of erfgenamen om toestemming. Zonder bewijs is het voeren van een familie- of adelwapen niet toegestaan.
‘Wie zijn familiewapen vervalst, verraadt niet alleen zijn voorouders, maar ook zichzelf.‘
Maar wanneer je echt wilt weten of een familiewapen bij jouw familie hoort, zul je eerst grondig genealogisch onderzoek moeten (laten) doen en controleren of het wapen officieel geregistreerd is bij erkende heraldieke en betrouwbare instanties zoals de HCC!genealogie, Stichting Nederlands Genootschap voor Heraldiek, het Nederlands Register Familiewapens van het Nederlands College Heraldiek, ook het CBG Centrum voor familiegeschiedenis kent een wapenregister en indien je van adel bent raadplegen men de Hoge Raad van Adel.
Een voorbeeld
Op de voorgenoemde site wordt de mogelijkheid geboden te onderzoeken of er een wapen van jou is. Vul je familienaam in en het land waaruit de naam afkomstig is (dat hoeft dus niet Nederland te zijn). In mijn en andere testgevallen ontving ik de melding dat hun systeem fascinerende details had gevonden. Ze vonden een Familiewapen, jaar van oorsprong 1420, in de Duitse Adels registers die in het Staatsarchiv München zijn te vinden. In de loop der tijd ontstonden er familietakken in Bondsrepubliek Duitsland, Nederland en Zwitserland, die actief waren in handels- en aristocratische kringen. Het familiewapen werd officieel geregistreerd in 1750, waarmee het zijn plaats in de heraldiekgeschiedenis verankerde. Waarom het tot 1750 heeft geduurd eer het uit 1420 afkomstige familiewapen officieel werd geregistreerd is mij geheel onduidelijk.
Men vervolgt met: “In 1800 droegen al 650 mensen dezelfde familienaam. Vandaag de dag dragen naar schatting 3200 mensen wereldwijd die achternaam, met de grootste concentraties in Beieren en Noordrijn-Westfalen. Door de jaren heen bezaten nakomelingen meer dan 1500 hectare grond, en 3 familieleden bekleedden politieke functies, wat bijdroeg aan de vorming van de regio’s waarin zij woonden. Historische verslagen geven aan dat leden van de familie een rol speelden in Dertigjarige Oorlog, wat een blijvende impact had op hun regio. De familie stond ook bekend om haar bijdragen aan de ontwikkeling van de lokale landbouwtechnieken, wat haar nalatenschap mede heeft gevormd.”
De kleuren van het wapen (dat niet wordt afgebeeld) zijn blauw en goud, de symbolen Eik en Zwaan en de Familiewapenspreuk (Latijn): Fortiter et fideliter (Moedig en trouw). Allen volstrekt onbekend bij mij.
Er klopt niets van
Vooralsnog is er niets wat klopt aan deze opsomming, ook niet v.w.b. de aantallen en Zwitserland. Er wordt geheel voorbij gegaan aan landen als Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten waar grote hoeveelheden familie is te vinden. Overigens zijn die in Frankrijk, Engeland geen familie. Aan de staat Hessen waar we vooralsnog vandaan komen wordt in het geheel voorbij gegaan. Ook het grondbezit valt nogal mee, meer dan een paar huizen en een boerderij kom ik niet. En que politieke functies hadden we één wethouder in de familie. Ook schenen we te hebben geholpen bij de ontwikkeling van de lokale landbouwtechnieken. Veel verder dan dagloner en later een greenkeeper is mijn familie op dat terrein nooit gekomen.
Als mijn familienaam in het Duitse adels register voorkomt (hetgeen niet zo is) zou dat ook in het Nederlandse het geval moeten zijn. Helaas. Bij een andere tester werd gesteld dat zijn familie van Belgische adel is. De betreffende familienaam komt niet eens in het Belgische adel register voor. Wat mij betreft worden hier verwachting gewekt die niet worden waargemaakt.
Op de site een aantal reacties van tevreden gebruikers. ‘Geverifieerd’ zegt Find your Crest, maar door wie dan? Ik kan in ieder geval de gebruikers Sara Henderson, Michael Jones en John Stark niet vinden.
Wees waakzaam en gebruik je gezonde verstand
Wees alert op organisaties die je geld willen afpakken onder het mom van genealogie of heraldiek. Vraag altijd om bewijs, controleer bij officiële instanties en vertrouw niet op websites die beloven je familiegeschiedenis binnen enkele klikken te onthullen. Zonder aantoonbaar genealogisch bewijs is het risico groot dat aangeboden wapens of stambomen niet authentiek zijn. Wees daarom kritisch en controleer claims altijd bij erkende instanties. Genealogie is een boeiende en waardevolle hobby, maar het mag nooit een middel zijn om anderen te bedriegen en op te lichten.
Heb je vragen of wil je meer weten over betrouwbare genealogische bronnen? Neem contact op met erkende heraldiek- of genealogieorganisaties, of stuur een verzoek in op de Stamboom Helpdesk en voorkom dat je slachtoffer wordt van oplichters!
Lees ook
Waarschuwing voor fraude rondom familiewapens
