Brief uit 1672 – Steden worden in oorlogstijd verkocht
Ik blijf het boeiend vinden om oude brieven van meer dan 350 jaar uit te pluizen om te ontdekken hoe men toen in het leven stond. In deze brief van Trijntjien Jacobs schrijft ze over de steden die in oorlogstijd worden verkocht.
Trijntien stuurt de brief naar haar broer Alert Jacobsz op 8 november 1672. Ze vertelt hem dat haar man en kind, hun broers en zussen en hun zwager, alsmede al hun vrienden in goede gezondheid zijn. Ook hoopt ze dat het met Alert goed gaat, anders zou er leed in haar hart zijn.
Ze vertelt dat er 14 schepen vanuit Oost-Indië zijn aangekomen en dat die twee brieven van Alert meebrachten. Daarmee wordt duidelijk dat Alert werkzaam was op een VOC-schip. In die brief begrepen ze dat hij “behouden” (veilig) is aangekomen op Kaap (de Goede Hoop).
Hart onder de riem met een preek
Het blijkt ook dat hij enige ongelegenheden had getroffen wat haar leed gaf. Het leven op een VOC-schip was verre van makkelijk, weten we uit de geschiedenis. Om hem een hart onder de riem te steken begint ze te preken:
"Maar de Here (God) weet waarom hij onzen weg met doornen besteekt en ons terneer drukt, en ons als zaad in de aarde werpt om te zijner tijd van zijn vruchten te genieten. Dat (Aldert) nu in zijn zaai tijd is en zijn eerste bloei, waar de Heer vruchten van verwacht van de akker van zijn hart. Als hij maar wel de wegen bewandeld die God van hem eist in alle oprechtheid. Het kwaad der zonde schuwende omdat we met een rechtvaardige God te maken hebben en we zullen rekenschap moeten afleggen op de grote dag des Heren (dag des oordeels, einde van de wereld, Apocalyps). En zo moet hij zijn hele leven en handel inzetten om God te dienen. Zij die aan God gelijkvormig willen zijn hebben niets te vrezen maar gaan in eeuwige vreugde omdat hij ons, de goede God, het gunt om Christus wil, uit genade. Amen."
Zij schrijft hem vervolgens dat de Fransman, Engelsman en Bisschop van Munster in het voorjaar tegen hen zijn opgestaan en ze in een oorlog kwamen. De Fransman heeft met zijn geld de gouverneurs betaald om hem steden te geven, wat ook daadwerkelijk is gebeurd. En over Gelderland en Overijssel en 3 andere provinciën het meeste deel heeft. Maar God zij gelooft dat ze niet een plaats van haar provincie hebben overgenomen.
Bekijk de originele brief
Lees de transcriptie
In enchuijsen den 8 november 1672
een vriendelijcke groetenisse sij geschreven aen mijn lieve
beminde broeder alert Jacobsz na winschinge alles goets
soo dient desen dat jck ue beminde suster Trijntien
Jacobs met mijn man en kindt ende broeder ende susters
ende swager ende alle onse vrienden noch in goede gesontheijt
sijn het selve van ue mede soo hoopende anders sijnde soude
mij van harten leet wesen vorder soo wetet dat hier 1
14 oostinsese schepen sijn over gecomen ende hebbe met de
selve 2 brieven van ul becomen ende hebben ue behouden
comste aen de caap daer uijt verstaen ende ook verstaen dat
ue al eenige ongelegentheden hadde getroffen dat mij leet
is doch de heere weet waerom dat hij soo onsen wegh
met doorenen besteeckt ende door sijn handt ons terneder
druckt ende ons als het saat in de aerde werpt het is om te
sijner Tijt sijne vruchten te genieten gij sijt nu als in uwen
saeijTijt ende in uwen eerste bloeijsel waer van de heere
sijne nijeuwe vruchten verwacht vanden Acker uwes
harten soo doet dan soo wel ende soeckt ue wegen Te
bewandelen na dat het de heere godt van ons eijst in alle
op rechticheijt het quaedt der sonden schouwende want
wij met een rechtveerdigen godt Te doen hebbe[..] aen
wij sulle moeten reeckenschap doen in den grooten
dach des heeren doch die hier sijn gansche leven en
handel aen stelt om de heere Te diene ende gode
gelijckformich te sijn die sal niet hebben Te vreese
maer in gaen inde eeuwige vreughde dat u en ons de
goede godt gunne om christi wille uijt genade Amen
weet oock dat den vransm[an] ende [engelsm<suppiled>an] en den bisscop
int voorjaer in oorlogh Tegen ons sijn op gestaen ende den
vransm[an] heeft met sijn gelt de goveneurs bekocht om hem
de steden over Te geven twelck oock soo geschiet is soo dat
hijt over see gelderlant ende over yssel ija 3 proventien
meeste deel in heeft maer godt lof niet een plaets
van onse proventien sullen ue met de naeste gelegent
heijt hier vat brieven van advertere bevele ue hier nevens
onder gods almogende handt ende van mij en van
mijn man ende van susters broeder swager en
alle vrienden veel goede nachte
ul suster Trijntien Jacobs
Lees ook
Brief uit 1672 – Steden worden in oorlogstijd verkocht
