Naslagwerk voor vreemde woorden in archieven
Tijdens je onderzoek naar je voorouders, zal je ongetwijfeld woorden in de archieven tegenkomen die je niet kent. Ze staan niet in de Dikke van Dale, dus hoe kom je erachter wat die vreemde woorden betekenen?
Juridisch of Latijn
Vaak betreffen die vreemde woorden uitdrukkingen in het Latijn, of juridische termen die niet of nauwelijks meer worden gebruikt. Omdat pas vanaf 1804 de Nederlandse taal redelijk standaard werd, bevatten de oude archieven van voor die tijd veel woorden die iedere keer anders werden geschreven.
Het bezwaar van een woordenboek is, dat je moet weten hoe een woord gespeld wordt, eer je erin opzoeken kunt, hoe het wordt gespeld.‘
Enkele voorbeelden
Wat dacht je bijvoorbeeld van absolveren, bijlbrief, Cum docio, Donec of Exonereren? Andere vreemde woorden die in de lijst staan zijn Facit, Gravamen, Hujus loco, In omnibus en Juncti.
Om hier duidelijkheid in te geven, hebben de medewerkers van de Groninger Archieven een lijst opgesteld van de meest vreemde woorden in hun archieven. Het naslagwerk is niet compleet noch foutloos, maar het biedt een goede richtlijn.
Overzicht vreemde woorden in archieven – basis
Vreemde-woorden-in-archieven-yolanda-lippens-yoryOverzicht vreemde woorden in archieven – aanvulling
Omdat er nog meer vreemde woorden verzameld konden worden, heeft redactielid Emmy Woldring een aanvullende woordenlijst samengesteld.
Vreemde-woorden-in-archieven-aanvulling-yolanda-lippens-yoryMeer lezen?
- Thymon Boey – Woorden-tolk of verklaring der voornaamste onduitsche en andere woorden, ‘s-Gravenhage 1773
- F.L. Kersteman, Practisyns woordenboekje of verzameling van meest alle woorden in de rechtskunde gebruikelijk, Dordrecht 1785. Facsimilé uitgave, Groningen 1988
- L. Meyers, Woordenschat, bevattende in drie deelen, de verklaaring der basterdwoorden, kunstwoorden, en verouderde woorden, Dordrecht 1805
- P.C.J. van Sterkenburg, Een glossarium Groningen, 1981
- van zeventiende-eeuws Nederlands, J. Verdam, Middelnederlandsch handwoordenboek, ‘s-Gravenhage 1932, met supplement door J.J. van der Voort van der Kleij, Leiden/Antwerpen 1983.
Hulp nodig?
Lukt het niet? Vraag dan hulp aan de Yory Stamboom Helpdesk.
Lees ook
Naslagwerk voor vreemde woorden in archieven
