Hoge functies in het Ambtboek (1581-1811)

Een ambtboek was een boek met gegevens van benoemde personen die werkzaam waren in de ‘domeinen’ (landgoed of regio’s).

Deze personen werden door de Prins aangesteld in functies als ambtenaar of commissaris in zijn domeinen. Dit betrof niet alleen over hun bezittingen in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, maar ook in Duitsland, Luxemburg en Frankrijk.

In deze ambtboeken vind je de volgende gegevens:

naam en plaatsnaam/locatie van het domein,
namen van de benoemde personen,
datum van hun benoeming,
functie met beschrijving van taken.

Dit archief beslaat bijna 500 meter aan archiefdozen. Om alle stukken te kunnen vinden, werden er meerdere indexen gemaakt, waaronder het ambtboek. Helaas is het boek niet volledig, want pas rond 1647 werden de benoemingen serieus opgenomen, met flinke gaten van periodes.

Nassause Domeinraad

Het beheer van die domeinen van de familie Oranje-Nassau was in handen van de Nassause Domeinraad. Deze is in Breda opgericht, maar verhuisde begin 17e eeuw naar het Binnenhof in Den Haag. Deze rentemeesters hielden het toezicht op de ‘heerlijke rechten’, ofwel de belasting op het recht van wonen op het grondgebied.

‘Ambtenaar: iemand die voor elke oplossing een moeilijkheid heeft.‘
– A.E.W. Thomas, Amerikaans auteur (1896-1969)

Functies

De benoemde functies varieerde enorm, zoals:

Penningmeester	Schoolmeester	Medicinae doctor
Spuiwachter haven	Advocaat	Beziender
Kastelein	Turfdrager	Ammunitiemeester
Koster	Collecteur van de tol	Leenman van het Hof
Marktschipper	Schout	Dijkgraaf

De inhoud van dit archief bevat ook notulen, thesauriersrekeningen (uitgaven), rentmeestersrekeningen, brede correspondentie en losse stukken, vaak over financiële onderwerpen.

Kortom, als je je stamboom wilt verrijken, en je vindt iemand in het ambtboek, dan je hier aan het goede adres.