Huh, twee overlijdensaktes van één persoon?
Ik moest even twee keer kijken toen ik de twee overlijdensaktes van één persoon tegenkwam.
Het gaat om Frans Gerritsen, een neef van mijn oma Wilhelmina van Eunen. Toen ik zijn overlijden op Open Archieven vond, stond hij daar op dezelfde datum twee keer vermeld in twee verschillende plaatsen. Hoe zit dat precies?

Overleden in Amersfoort
Als ik zijn overlijdensakte in Amersfoort bekijk, zie ik dat Frans in Bussum woonde.
Bekijk de overlijdensakte in Amersfoort (klik op +)

Overlijdensakte in Bussum
Dus ben ik gaan zoeken in de Burgerlijke Stand van Bussum, en daar kwam ik inderdaad ook een inschrijving tegen. Echter is dit geen standaard akte, want hier staat vermeld: ‘Ingeschreven het navolgende uittreksel uit het overlijdensregister der gemeente Amersfoort’.
Bekijk de overlijdensakte in Bussum (klik op +)

Regels en procedure van de Burgerlijke Stand
Deze dubbele inschrijving heeft te maken met de regels en procedures van de burgerlijke stand. Een dubbele registratie is namelijk gebruikelijk ale een overlijden plaatsvindt in een andere gemeente dan waar de persoon op dat moment woont. Dus in dit geval werd het geregistreerd in de gemeente waar het overlijden plaatsvond in Amersfoort. Dit is de primaire registratie.
Uittreksel
Daarnaast moest de gemeente waar de overledene woonde ook op de hoogte worden gesteld van het overlijden. Dit gebeurde via een “akte van overschrijving” die naar de woongemeente werd doorgestuurd, in dit geval Bussum. Daar werd een kopie (uittreksel) van de overlijdensakte ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Deze procedure zorgde ervoor dat de woongemeente een correcte registratie heeft van alle inwoners, inclusief degenen die zijn overleden. Deze procedure wordt nog steeds gehandhaafd.
‘De eeuwige optimist: ‘Na de dood zien we wel weer verder.’‘
De overlijdensakte in Amersfoort is de originele akte en bevat de meest gedetailleerde informatie over het overlijden, zoals de tijd van overlijden. De akte in Bussum bevat minder details, maar bevestigt wel dat de persoon daar woonde.
Wat is precies met Frans gebeurd?
Wat deed Frans in Amersfoort? Hij is op 14 december om 1:30 (zaterdag op zondagnacht) op 53-jarige leeftijd overleden. Helaas kan ik geen doodsoorzaak vinden, dus moet ik verder graven. Wat kan er zijn gebeurd? Om inzicht te krijgen zet ik enkele feiten op een rij:
- Verkeersongeluk: De afstand tussen Bussum en Amersfoort is ca. 26 km. Op Delpher kan ik geen vermeldingen vinden van een (auto)ongeluk, of rampen met bussen of treinen.
- Het weer: het was die nacht koud, bewolkt en droog, ca. 5.7*C, met een windkracht 4. Dus er waren geen bijzondere omstandigheden zoals een sneeuwstorm of gladheid.
- Bedrijfs- of werkongeval: Frans was van beroep metselaar. Ik sluit een werkongeval uit, omdat hij overleden is in de nacht van zaterdag op zondag.
- Ziekenhuisopname: Als hij ziek was en in een ziekenhuis opgenomen zou zijn, zou het Ter Gooi ziekenhuis in Blaricum meer voor de hand liggen, die afstand is 10 km.
- Epidemie: in 1953 was er in Nederland geen epidemie.
Het zou kunnen dat Frans dat weekend op visite bij familie of vrienden in Amersfoort is geweest en daar plotseling is overleden. Maar ook dit is gissen.
Ome Bep Hartman
Een soortgelijke situatie is bij een ander familielid van mij Ome Bep, ofwel Jacobus Bertrand Hartman (echtgenoot van de nicht van mijn oudtante). Hij is op 8 juni 1998 op 69-jarige leeftijd overleden in Harderwijk, maar woonde decennialang in Amstelveen. Bij navraag bij zijn dochter blijkt dat haar ouders vaak naar de camping in Harderwijk gingen, waar hij plotseling heel ziek is geworden en uiteindelijk in het ziekenhuis in Harderwijk is overleden.
Twee taken
Dus als je een overlijdensakte tegenkomen waarop staat dat de overledene in een andere plaats woonde, dan heb je twee dingen uit te zoeken:
- Het opzoeken van de tweede overlijdensakte in de woonplaats,
- en de reden waarom iemand in een andere plaats is overleden.
Zo zie je maar dat achter een dubbele overlijdensakte een belangrijk verhaal kan zitten.
Lees ook
Huh, twee overlijdensaktes van één persoon?