In de archieven van het BHIC zijn de registers te vinden van de leden van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap.
De Illustre Lieve Vrouw Broederschap (ILVB) is een oecumenisch genootschap wat in 1318 opgericht in het Zwanenbroedershuis in ‘s-Hertogenbosch. De reden van de oprichting was de Mariaverering in de stad. Tot op de dag van vandaag hebben de leden een belangrijke positie in de maatschappij.
De Zwanenbroeders
De naam Zwanenbroeders in ontstaan in 1488 omdat zwaan vaak op de menukaart stond die geschonken werd door een hoog adellijk lid. Tijdens de eerste twee eeuwen was de groei van het broederschap enorm.
Maar begin 16e eeuw liep dit fors terug, mede omdat de toelating werd aangepast omdat Willem van Oranje lid was geweest. Nu mochten er zowel (18) Katholieke als (18) Protestante leden zijn. Enkele leden van het Koninklijk Huis waren ook (en zijn nog steeds) lid van het ILVB.
Wat vind je in deze registers?
Gelukkig zijn in 2009 delen van archief van de Illustre Lieve Vrouw Broederschap gescand en delen getranscribeerd. Dit zijn de
- Jaarrekeningen (1329-1620),
- Wapenboeken (1318-2009), vanaf 1318 tot heden de familiewapens der gezworen broeders.
- Koorboeken (1529-1587, niet doorzoekbaar).
In de jaarrekeningen zitten niet alleen de financiële stukken, maar ook de inschrijving van alle leden. Denk aan het intreegeld of doodschuld (kosten voor begrafenis). Deze liepen voor een heel jaar vanaf de zaterdag voor feest van Sint-Jan de Doper (24 juni). Als erin de kolom van het jaar ‘1500’ staat, loopt dat dus tot de zaterdag vóór 24 juni 1501.
‘Alle mensen worden broeders, waar uw zachte vleugel toeft.‘
In de kolom ‘rekeningpost’ staan de namen. In de andere kolommen staan ook de plaats van herkomst, titel, beroep (indien genoteerd, anders is het bijna altijd ‘s-Hertogenbosch). Soms is het niet helder of er een beroep staat vermeld of dat het een deel van een naam is. Als er bij de titel ‘heer’ staat, is die persoon altijd van adel of geestelijke stand.
Let op de plaatsnamen
In het register zijn de plaatsnamen omgezet naar de tegenwoordige namen. ‘de Graaff’ is Grave, Swol is Zaolle, Groeningen is Groningen. Omdat het niet duidelijk is of Trajectum Utrecht of Maastricht is, zijn beide ingevuld. De herkomst van een persoon is hier lastig te bepalen. Want kwam Jan Willemszoon van Amsterdam, of was dat zijn volledige naam? Hier kan je wel een serieuze aanname maken dat hij (of zijn voorouders) uit Amsterdam kwamen, maar in het register is ervoor gekozen het bij de naam te laten.
Bronnen voor onderzoek
ILVB RegisterHet Illustre Lieve Vrouwe Broederschap uit Den Bosch bestaat 700 jaar
Verder lezen?
Comportementboeken Zeevaart Spitten door patentregisters | Slot Grimhuysen in Ulvenhout De Leidse bonboeken |