Wat mij vooral is opgevallen tijdens mijn onderzoek naar mijn voorouders, is dat vrijwel alle koppels ieder een andere godsdienst hadden.
Is er niet zo’n spreekwoord ‘Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen’? Nou, dat was absoluut van toepassing op mijn voorouders én de hele familie.
Altijd ruzie
Er was overal en altijd ruzie. Die kon ‘die en die’ niet luchten of zien, als die kwam, kwam die niet, zij had mot met die, en owee als je op verjaardagen iets over je eigen kerk zei.
Mijn oma Morison (Luthers) heeft zelfs eens een emmer kokend water de trap af gesmeten, toen haar zwager (Katholiek) beneden stond. Welkom in de wereld van mijn voorouders!
Gemengde huwelijken
Als ik alle inschrijvingen in de doopboeken en gezinskaarten van mijn voorouders (en zijtakken) bekijk, zie ik opvallend veel gemengde huwelijken. Katholiek met Luthers, Hervormd met Gereformeerd, Luthers met Hervormd. Nu zal de ene combinatie minder botsen dan de andere, en de ene partner was misschien minder een kerkganger dan de partner. Maar toch.
Mijn opa Lippens was Katholiek (van Belgische oorsprong), en huwde mijn streng Ev. Lutherse oma Morison (die van de emmer). Nu was mijn opa een hele lieve en makkelijke man, dus is meegegaan met de Lutherse gebruiken. Maar zijn familie moest het ontgelden met heet water over hun hoofden.
‘Er is slechts één religie, maar er zijn honderd versies ervan.’
Mijn overgrootouders
Maar de situatie van mijn overgrootouders Lippens zijn nóg interessanter: Mijn overgrootvader Lippens (RK) huwde Maria Mooij. Echter zij was geboren in Ermelo in een zeer streng Hervormde én predikantenfamilie. Dat betekende dat oma Morison óók nog moest dealen met haar streng Hervormde moederskant! Hoeveel emmers water zou zij klaar hebben gezet?
Aan mijn moederskant was ook veel hommeles. Daar is ook veel gemengd en geswitcht van godsdienst. Je zou kunnen denken dat dit juist een tolerantie inhield. Ja, bij de echtparen wel, maar bij de betrokken families? ‘Dat booswigt pakt onze zoon af!’ Ik hoor het ze zeggen.
Godsdienst als houvast voor je stamboom
Hoe kan je deze informatie gebruiken voor je stamboomonderzoek? Toen ik wist dat mijn voorouders een bepaalde godsdienst hadden, kon ik véél makkelijker zoeken in de DTB boeken. Daarmee bedoel ik de boeken die nog niet zijn geïndexeerd.
Aangezien het Bevolkingsregister pas in 1811 werd opgezet, waren het de kerken die de geboortes, trouwen en begraven in hun boeken schreef. Dit betekent dat je een Luthers gedoopt kind niet zal terugvinden in de Hervormde doopboeken. Een goede houvast dus!
Conclusie
Op alle persoons- en bevolkingsregisters staat het geloof van de persoon/gezin vermeld. Noteer dit in het profiel, want het kan een goed aanknopingspunt zijn voor verder zoeken in de DTB boeken.
Nederland in 7 overstromingen | MS Word of Excel? | Voorouders in NL-Indië | Help mee met ontsluiten
Gast auteurs gezocht! Wat zijn vestbrieven? Alles over de WIC | Schepenbank boeken Napoleon in Holland Wie heeft er geroddeld?! |
Ga naar de auteurspagina
Tip: Zo gebruik je de akte checklist |