Familiegeheimen ontrafelen en onthullen; wel of niet doen?
In iedere familie vind je wel een geheim, mysterie of schandaal. Het is een feit dat dit soort geheimen vaak een aanleiding is om een stamboom en familiegeschiedenis te gaan onderzoeken. Maar wat doe je vervolgens als je het geheim hebt ontrafeld? Ga je dit dan de familie vertellen? Online publiceren? En sterker nog: hoe ga je zo’n familiegeheim interpreteren?
Soorten familiegeheimen
Je kunt familiegeheimen en schandalen in verschillende categorieën en gradaties onderverdelen. Denk aan:
- Criminelen – de lichte ‘overtredingen’ en de zware misdaden zoals moord
- Onwettige kinderen – altijd omgeven door trieste omstandigheden voor de moeder, zoals verkrachting, ontrouw, afwijzing, ontslag en sociale veroordeling
- Incest en misbruik – vaders of ooms die hun dochters of jonge nichtjes bezwangeren, waar de wettelijke vader en de rest van de familie niets van mocht weten
- Huiselijk geweld – mannen die hun vrouwen mishandelden maar de vrouw dit altijd verzweeg voor allerlei redenen
- Weglopers – vaders die ervandoor gingen (alleen of met een ander) en hun vrouw en kinderen in de steek lieten
- Ziektes en psychische aandoeningen – dementie, Downsyndroom, verstandelijk beperkt, vroeger kon men daar maar moeilijk mee omgaan
- Ongelukken – (dodelijke) ongelukken waar betrokkene zich voor schaamde, zowel bij schuld zodat niemand het te weten kwam, of juist bij onschuld bang om door niemand geloofd te worden
- Heksen en vloeken – Generatie op generatie kan een ‘selffulfilling prophecy’ in stand worden gehouden door toevalligheden uit het verleden (denk aan opeenvolgende doodgeboren baby’s of bepaalde overtuigingen)
- Een beroep – als een voorvader in slaven handelde, of een functie had waarin hij schokkende dingen heeft gedaan (ook voor deze tijd)
- Faillissementen, schulden en fraude – naast de armoede kon er ook extra financiële ellende zijn, met name gokschulden (loterijen) was een schaamtefactor
- Roddels en laster – een persoon (of hele familie) kan kapot gemaakt worden door verzinsels van anderen, denk aan homofilie en ontrouw
- ‘Foute’ voorouders – verraders en verlinkers (alle eeuwen, denk aan religie) of zaten er tijdens de Tweede Wereldoorlog voorouders bij de NSB?
Familiegeheimen generaties doorverteld
Als er binnen de familie over een geheim gesproken werd, werd dit generatie op generatie doorverteld. De vraag is wat er dan nog over is van de waarheid. Want een verhaal wordt al snel aangedikt met smeuïge details en gaat vervolgens zijn eigen leven leiden.
Dankzij de toegankelijkheid van de archieven kan je steeds eenvoudiger tot de kern komen. Hierbij kan je fabels van feiten gaan onderscheiden.
Familiegeheimen generaties verzwegen
Als er niet over het familiegeheim werd gesproken door bijvoorbeeld schaamte, heb je wellicht minder aanknopingspunten, maar tegelijkertijd ook een blanco werkveld met minder emoties.
‘Ik weet dat het een geheim is, want het wordt overal gefluisterd.‘
Zodra je je onderzoek gaat beginnen, hou je dan bij de ‘feiten’ die je te horen krijgt, en probeer je los te maken van de emoties die je onderzoek negatief kunnen beïnvloeden.
Of een schandaal zelf ontdekt
Het kan ook zo zijn dat je bij toeval op informatie stuit waar je nog niet eerder van had gehoord. Zo kan je er bijvoorbeeld achter komen dat er een groot leeftijdsverschil is tussen een echtpaar, dat een vader (gebaseerd op data) nooit zijn kind heeft kunnen verwekken, of dat de man bigamie heeft gepleegd. Dat is het een feit dat het geheim goed bewaard is gebleven, of niemand het sowieso geweten heeft!
Wat ga je doen met het familiegeheim?
Persoonlijk ben ik een voorstander om familiegeheimen en -schandalen openbaar te maken, mits er geen levende personen nadelen van ondervinden. Wat zijn de mogelijkheden?
- Opschrijven – en offline delen met eigen gezin
- Opschrijven – en offline delen met familieleden met de wens het ‘binnen de familie’ te houden
- Publiceren – met vermelding van alleen de initialen
- Publiceren – met fictieve namen
- Publiceren – met vermelding van alle persoonsgegevens en details
Als je kiest voor het laatste, stel jezelf dan deze vragen:
Kortom, ik hoop dat dit artikel je op weg kan helpen hoe je het beste omgaat met familiegeheimen.
Hulp nodig?
Lukt het niet? Vraag dan hulp aan de Yory Stamboom Helpdesk.
Lees ook
Familiegeheimen ontrafelen en onthullen; wel of niet doen?
