Stamboomonderzoek en familiegeschiedenis is nooit zo populair geweest
Anno 2023 is stamboomonderzoek en de speurtocht naar je familiegeschiedenis ontzettend populair. Dit is al jaren het geval, en op de één of andere manier is de nieuwsgierigheid naar onze voorouders alleen maar toegenomen. Hoe is dit zo gekomen?
Opvallend is dat de meeste mensen die beginnen met hun stamboomonderzoek, een vraag hebben over de herkomst van hun achternaam. Ze hebben dan vragen als: Waar komt mijn achternaam vandaan? Een achternaam als ‘van Asperen’ en ‘van Eunen’ leiden al snel naar een locatie (herkomstnaam), maar hoe zit het dan met ‘Morison’ en ‘Schieveen’? Omdat er tegenwoordig veel meer kennis online te vinden is, zijn dit interessante startpunten. Hierna raakt men al snel ‘verslingerd‘ aan het stamboomonderzoek zelf.
Waar kom ik vandaan?
Een aansluitende / gecombineerde vraag is: Waar kom ik eigenlijk vandaan? Mensen met een getinte huidskleur of niet-westerse gelaatstrekken willen graag, voor zover ze dat al niet verteld is, weten waar hun roots liggen. Tegenwoordig is het online mogelijk om onderzoek te doen naar Indische voorouders, en zelfs de Slavenregisters te onderzoeken om te zien of je daar voorouders terug kunt vinden. Ook zijn er tal van online bronnen zoals FamilySearch om internationaal onderzoek te doen wat ook een belangrijke reden is waarom stamboomonderzoek zo populair is geworden.
Wie heeft wat uitgespookt?
Verhalen die in de familie rondgaan over voorouders of familieleden die boefjes waren, of ‘fout’ waren in de oorlog, triggeren ook vaak de nieuwsgierigheid om op onderzoek uit te gaan. Steeds meer archieven over de rechtspraak, vonnissen en registers van gevangenissen zijn toegankelijk. Met deze informatie kan je de ‘vage’ verhalen helder krijgen, of juist ernstige misverstanden recht zetten.
Vrijwel iedereen is geïnteresseerd in de doodsoorzaken van zijn voorouders en familieleden. Dan bedoel ik niet alleen voor medische redenen, maar ook om inzicht te krijgen in hoe jouw voorouders geleefd hebben welke ziektes zij hebben gehad en aan zijn overleden. Steeds meer archieven worden ontsloten omtrent deze bronnen. Op deze site vind je zelfs een apart thema over doodsoorzaken, met vele links naar bronnen en archieven met ‘doodsbriefjes’.
Ik ben jarenlang populair geweest in Amerika, niet omdat ik talent had, maar omdat ik beroemd was.‘
Ontsluiten van archieven en online toegankelijkheid
Dankzij de technische vooruitgang van de afgelopen decennia, heeft het ontsluiten van archieven een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Vrijwel alle archieven (zeker in Nederland) zijn bezig met projecten om hun archieven te digitaliseren en transcriberen. Dit gebeurt dankzij het werk van veel vrijwilligers die alle documenten per project overtypen in een database. Tegenwoordig kunnen de handgeschreven teksten in aktes van honderden jaren oud, ook door een computer herkend worden. Deze techniek is zelfs ook thuis beschikbaar, probeer het hier maar eens uit (weer een reden om verslaafd te raken!).
Mede door zoeksites als Open Archieven, Genealogie Online en FamilySearch kan je vanuit je luie stoel je voorouders vinden, waarbij ik er van uit ga dat je dan de officiële aktes vindt (en niet de stambomen serieus neemt zonder bronvermeldingen). Je hoeft nog maar nauwelijks fysiek naar het archief, wat stamboomonderzoek zeker populair heeft gemaakt.
Tv series als ‘Verborgen Verleden’
De TV series als ‘Verborgen Verleden‘, gebaseerd op de Britse serie ‘Who Do You Think You Are‘, hebben de populariteit van stamboomonderzoek enorm aangewakkerd. Nu zijn die afleveringen met bekende personen natuurlijk redelijk gedramatiseerd, maar daar is het ook een TV serie voor. Toch met alle tips die er gegeven worden, draagt het enorm bij aan stap op zelf aan de slag te gaan.
Beroemde voorouders
Misschien is jou verteld dat je een nakomeling bent van een beroemdheid, bekende schilder of verwant bent aan het koningshuis of zelfs Karel de Grote? Altijd leuk om uit te zoeken of dit op waarheid is gebaseerd, of dat het ‘wishful thinking’ is, of dat het een ‘kromme’ stamboom is (zo gemaakt dat het waar is).
Trouwens, ik wil niet je bubbel laten barsten, maar uiteindelijk weet je nooit zeker of je stamboom een bloedlijn heeft met jou. Want er hoeft er maar één persoon een scheve schaats te hebben gereden, en je stamboom is naar de ratsmodee.
Maar mocht je daar achter komen, dan is het toch interessant om te weten in welk gezin die persoon is opgegroeid. Het is dan niet het DNA wat je hebt meegekregen, maar wel de gezinsregels en normen en waarden.
Verleiding met DNA test
De laatste jaren zijn er veel reclames voor een DNA test om je herkomst te achterhalen. Te allen tijde blijf ik waarschuwen voor een ‘for fun’ DNA test. Alleen als er een serieuze reden is of twijfels zijn over wie je voorouders zijn, kan je het overwegen. Maar doe goed je huiswerk, want er zitten ontzettend veel haken en ogen aan. Lees hiervoor mijn kritische artikel, zie daarin ook de bronvermeldingen en referenties.
Dit soort (helaas) laagdrempelige tools zijn vaak wel een prikkel om met je familiegeschiedenis aan de slag te gaan.
Interviews en artikelen in de bladen
Een andere reden waarom stamboomonderzoek populair is geworden, is door interviews en artikelen over stamboomonderzoek in kranten en tijdschriften. Steeds meer komt deze (positieve) verslaving in het nieuws, waardoor iemand enthousiast kan worden om zelf aan de slag te gaan.
Weet jij nog andere redenen waarom stamboomonderzoek zo populair is geworden? Laat het me weten!
Hulp nodig?
Lukt het niet? Vraag dan hulp aan de Stamboom Helpdesk.
Lees ook
| Hang je stamboom aan de muur! Zoek door miljoenen archieven Benamingen van een huwelijksjubileum | Gedagvaard om een dubbele achternaam? Vergunningen zijn helemaal niet saai Basis ABC bij stamboomonderzoek |
