Verre neven en nichten noem je zo
Hoe noem je al je andere familieleden? Hoe de kinderen van je ooms en tantes heten is duidelijk; dat zijn je neven en nichten. Maar hoe noem je de kleinzoon van je overgrootouders? En wat als je neef wel van jouw generatie is, maar zijn ouders zijn 3 generaties ouder dan jouw ouders?
In onze taal is het verwarrend dat zowel de kinderen van onze ooms en tantes hetzelfde heten als de kinderen van je broer of zus, namelijk neven en nichten. Dan misschien neefjes en nichtjes. Maar toch.
Mensen zijn gehecht aan tradities. ‘Nee, hij is m’n achterachterneef, punt!’. Maar wat is zijn ‘technische’ relatie dan tot jouw ouders? Als je zegt ‘2e neef’, dan weet ik meer.
Bepaling van de benaming
Maar wie bepaalt er eigenlijk hoe die generaties heten? Er schijnen geen officiële regels te zijn, behalve als je praat over eerste-, tweede of derde graad familie. Maar dat is weer wat anders.
Helaas zeggen alle (ook professionele) genealogen ‘bet-bet-bet‘, ‘over-over-over’ en ‘achter-achter-achter’. Niet echt duidelijk, want je raakt snel de tel kwijt, terwijl het juist zo belangrijk is bij om stamboomonderzoek precies te weten waar iemand zich in je stamboom bevindt.
‘Familie duurt een mensenleven lang.‘
In het Engels schijnen er in ieder geval duidelijkere benamingen te bestaan voor de niet-standaard neven, nichten, ooms en tantes, die precies omschrijven waar iemand zit. Die benamingen wil ik graag toelichten, en als het even kan introduceren als standaard.
De juiste benaming van je neven, nichten, ooms en tantes
In onderstaand schema laat ik zien wat de internationale benamingen zijn voor neven en nichten, en kinderen van oudere en jongere familieleden.
Zoals je hier ziet is de kleinzoon van jouw overgrootmoeder niet een oom maar een neef 2 keer verwijderd. We zijn geneigd om die persoon oom te noemen omdat hij ouder is. Maar zij zijn wel de kinderen van een oom/tante, dus zijn het technisch gezien wel neven/nichten.
Hier kan een overlap zitten met 2e neef 1 x verwijderd, maar tussen die overlappingen zitten dan wel 2 generaties. Voor iedere persoon een eigen benaming zou helemaal geweldig zijn, maar de internationale benaming is al een heel stuk beter dan achter-achter-achter, vind je niet?
Als ik het persoonlijk voor het zeggen zou hebben, zou ik van de oudere generaties sowieso oom/tante maken, om zo het generatieverschil naar boven of beneden (dan neef/nicht) direct duidelijk te maken.
Uitleg van de termen en overzicht
De termen ‘1e neef, 2e neef, 3e neef’, geeft aan wie jullie gezamenlijke voorouders zijn. Bij een ‘gewone’ neef zijn dat de grootouders. Bij een 2e neef de overgrootouders, een 3e neef de betovergrootouders, enz.
De termen ‘1 x 2 x 3 x verwijderd’ geeft aan in welke generatie hij zit. Dit kan zowel ouder of jonger zijn.
Vanuit de IK positie kan dit overzicht oneindig doorgaan naar boven en rechts. Verder naar onderen wordt lastig gezien de leeftijden.
Note: de ‘Groot oom/tante’ is vertaald uit ‘Great’, dit noemen we ook wel ‘Oud oom/tante’.
De achternaam van de persoon is niet van belang, want een groottante zal vaak de achternaam van haar man hebben.
Overigens zou je ook van een halve neef of halve nicht kunnen spreken, als de stamboomconnectie maar met één voorouder is.
Een goed voorbeeld is
Marinus Johannes Biekart, nog in leven, is mijn 5e neef. Simpel gezegd: 5 lijnen omhoog, zij lijn, 5 lijnen naar beneden. Daarom 5e neef en niet x verwijderd, omdat we van dezelfde generatie zijn. Alhoewel hij wel ouder is dan ik, en ik er veel jonger uitzie.
Marinus en ik zijn bevriend geraakt, omdat we dezelfde hobby hebben én er een fijne klik is!
Verwanten
Het wordt nog leuker als je contact krijgt met nazaten van familie die zijn geëmigreerd. Dat zijn de leuke vakantieadresjes.
Helaas komen ooms, tantes en neven en nichten niet voor in een stamboomdiagram of kwartierstaten, omdat dit geen directe voorouders zijn. Ooms, tantes, neven en nichten kunnen uiteraard wel voorkomen in huwelijksakte. Verwerk daarom die informatie goed in de profielen in je stamboom.
Als je naar de vernoemingsregels voor kinderen kijkt, zal het je duidelijk worden waarom veel dezelfde voornamen bij dezelfde families voorkwamen.
Mogen neven en nichten zomaar met elkaar trouwen? Als je zo’n stel aantreft, kijk dan eens bij de huwelijksbijlagen en notariële aktes. Misschien helpen deze tips en stappenplan.
Verre neven en nichten noem je zo
