De grootste ergernissen en irritaties bij stamboomonderzoek
Stamboomonderzoek is een fantastische hobby, maar er zijn ook een hoop ergernissen!
Nu weet ik inmiddels hoe ik e.e.a. moet oplossen, maar misschien herken je deze ergernissen als je met stamboomonderzoek bezig bent? Bij iedere ergernis geef ik een tip – misschien heb je er iets aan.
Vastlopers
De meest bekende en grootste ergernis is toch wel een vastloper. Een persoon waar je niets meer van kunt vinden, dus geen idee heeft waar die vandaan komt. Zelfs ik heb nog een lijstje. Wellicht dat mijn artikel hierover je kan helpen, maar je ontkomt er niet aan, dus moet je er vaak mee leren leven.
Aktes die je niet kan vinden
Je weet dat de persoon bestaat, waar hij woont en de leeftijd is. Maar wat je ook onderzoekt, je kunt de akte of document niet vinden. Dat kan zeer frustrerend zijn. Misschien is er sprake van emigratie of gevangenschap? In dit artikel geef ik tips, maar soms is dit ook een kwestie van accepteren.
Nog niet toegankelijke archieven
Hierbij hebben we te maken met ‘een kwestie van tijd’. Inmiddels is er al ontzettend veel informatie online te vinden, maar nog lang niet alles. Je kunt altijd fysiek naar een archief gaan, en daar de stukken opvragen (bel eerst van tevoren).
Archieven die verloren zijn gegaan
Nederland heeft vele rampen gekend, waarbij dorpen volledig zijn verdwenen. Of denk aan de watersnoodramp in Zeeland, waarbij veel archieven verloren zijn gegaan. Of door oorlogen, blikseminslagen en daardoor brand. Helaas is dit zoals het is. Weet jij van archieven die verloren zijn gegaan? Laat het me hier weten voor het complete overzicht.
Stamboomhouders reageren niet
Je wil contact leggen met een bepaalde stamboomhouder, maar die persoon reageert niet, zelfs niet na enkele pogingen. Nu kunnen er diverse oorzaken zijn (overlijden, gestopt) maar dat je geen vragen meer kunt stellen of correcties kunt doorgeven is uitermate irritant. Misschien kunnen deze tips je helpen.
Uploaden van Gedcom lukt niet
Ik ben een groot voorstander van het online delen van stamboomgegevens, mits deze correct zijn. Het exporteren van een Gedcom bestand uit je softwarepakket is de eerste stap. De volgende stap is om dit bestand te uploaden bij de online database, b.v. Genealogie Online.
‘Het karakter van een vriend moet men kennen, maar zich er absoluut niet aan ergeren.’
In principe is dit niet zo moeilijk, maar je kunt wel tegen dingen aanlopen. Op het Stamboomforum kun je je vragen hierover stellen. Natuurlijk is contact opnemen met de softwaremaker ook een idee.
Geen overzicht van documenten of stamboom
Veel mensen die ik begeleid hebben vaak één probleem gemeen: ze hebben totaal geen overzicht van hun verzameling aktes en gegevens. Zodra ik ze leer hoe ze dat het beste kunnen doen, komt er al snel een opluchting. Ze hadden een ergernis zonder te weten wat het was!
Puinzooi en onzin-stambomen van anderen
Hoewel je dankbaar moet zijn voor gegevens die je van familieleden krijgt aangeleverd die zij hebben uitgezocht, kan je te maken krijgen met een grote puinzooi. Hoe goed ze het ook bedoelen, aannames worden snel gemaakt en als feit genoteerd, en zo doorgegeven. Zorg dus dat je van die puinzooi pareltjes maakt door alles met aktes te staven.
Deze puinzooi wordt naast slordigheid, ook veroorzaakt door het overnemen van Smart Matches of andere kopieermogelijkheden. Informatie van anderen kan een goede aanreiking zijn, maar wees gewaarschuwd en doe je eigen onderzoek.
Ontbreken van bronvermeldingen
Een ontzettend belangrijk onderdeel bij stamboomonderzoek: zorg dat je de bronvermeldingen noteert in het profiel van de persoon, zodat je dit altijd weer kunt terugvinden. Dit is in sommige software ook als ‘Bronvermelding’ in te vullen. Als je dat niet doet, dan weten anderen niet of jij je huiswerk goed hebt gedaan of niet.
Niet vermelden van (doop)getuigen
Bij onderzoek vóór 1811 is het noteren van doopgetuigen cruciale informatie. Dit geldt overigens ook voor na 1811 ‘getuigen‘ bij geboorte-, huwelijks en overlijdensaangifte, waar vaak een familielid vermeld wordt.
Updates van softwareprogramma’s
Zelf gebruik ik de Family Tree Builder van My Heritage. Dit is software op mijn pc waarbij ik handmatig synchroniseer met mijn online account. De software wordt regelmatig geupdate (dat is goed), maar hiermee komen ook wel eens nieuwe bugs bij. En daar word ik pislink van.
Het is wel eens voorgekomen dat ik terug ga naar een vorige versie (ik bewaar alle exe files). En natuurlijk neem ik contact op met de supportafdeling om de bug te melden. Bij een volgende update worden die bugs dan weer hersteld. Met de hoop dat er niet weer nieuwe bugs komen.
Privésituaties openbaar maken
Een van de meest voorkomende ergernissen bij stamboomonderzoek: Het kan zomaar gebeuren dat je gevoelige informatie vindt over je familie en voorouders. Een opa die fout was in de oorlog, misbruik, criminelen, incest. Informatie publiceren over levende personen zonder hun toestemming, is volgende de wet verboden. Maar het gebeurt toch.
Daarbij kan informatie over de eerste lijn (ouders) ook al zeer gevoelig zijn. Neem contact op met de persoon die verantwoordelijk is voor de plaatsing. Idem voor foto’s.
Foute gegevens in de archieven
Niet alleen in de (handmatige) stambomen, maar ook in de officiële archieven kunnen fouten staan. Deze zijn ooit door mensen handen getranscribeerd. Dit komt niet vaak voor, maar kan wel. Neem direct contact op met het archief. Vaak staat er bij de akte een link waar je een fout kan melden, of een opmerking kan laten toevoegen.
Afstammen van beroemdheden
Ik ben supertrots op mijn voorouders, maar er is nog een overtreffende trap. En dat zijn de mensen die beweren dat ze een nazaat zijn van Karel de Grote. Of gerelateerd zijn aan het Britse Koningshuis. Ik ben er wel achter gekomen dat Johan Cruijff mijn 4e neef is!
Natuurlijk is dit mogelijk. Maar allereerst zit Karel de Grote 40 (!) generaties boven je, dus je DNA connectie is dan allang ‘uitgedund’. Als de connectie überhaupt betrouwbaar is. Van personen uit de 30e-40e generatie zitten miljoenen voorouders op dezelfde lijn! Deze informatie is pas leuk als er maar 3-5 lijnen tussen zitten.
Betbetbet en overoverover
Een van mijn grootste ergernissen bij stamboomonderzoek, is dat de generaties van onze voorouders genoemd worden als betbetbet en overoverover. Dat is namelijk niet correct! Als je je voorouders goed wilt benoemen, volg dan de OSSEE truc die ik heb bedacht.
Alleen de vaderskant uitzoeken
Je bent een kind van 2 ouders, dus als je je afkomst wilt onderzoeken, moet je ook je moederskant onderzoeken (als je de basisgegevens hebt). Het uitzoeken van mijn beide kanten heeft mij ontzettend veel inzicht gegeven. Bovendien heb ik veel over mezelf geleerd. Ik wil je dus hiertoe aansporen, (zeker) ook als je relatie met die ouder niet goed is.
Aktes zijn niet te lezen
Een van de meest voorkomende ergernissen bij stamboomonderzoek. Des te meer je teruggaat in de tijd, des te moeilijker wordt het lezen van de handschriften. Tenzij je een pastoor treft met een prachtig handschrift, maar dat is mazzel hebben. Gelukkig is er snel hulp te vinden voor dit probleem. Oude handschriften heet namelijk ‘Paleografie‘ en daar zijn vrijwillige experts voor te vinden.
Gedateerde websites
Wat ik erg zonde vind, is dat er genealogie websites zijn die jarenlang niet onderhouden zijn. Daarmee bedoel ik zowel de lay-out/uitstraling, als de zoekmogelijkheid die geboden wordt. Alhoewel dat laatste nog wel eens wordt ge-update, blijft de modernisering van de lay-out vaak achterwegen.
Het onderbuik gevoel knaagt
Ondanks dat we met feiten bezig zijn, moeten we ons buikgevoel absoluut serieus blijven nemen. Aannames doen mag eigenlijk niet, maar het kan heel nuttig zijn om eens je fantasie los te laten. Denk aan een vastloper of een situatie wat niet klopt. Je onderbuik kan wel eens gelijk hebben.
Mijn stamboom is gestolen!
Regelmatig hoor ik dat mensen boos zijn, omdat hun stamboom gegevens zonder hun toestemming zijn overgenomen. Dat kan alleen gebeuren als je je stamboom online hebt gepubliceerd.
Vragen is natuurlijk wel netjes, maar met uitzondering van foto’s en familieverhalen, zijn stamboomgegevens niet jouw eigendom. Dus iedereen mag jouw gegevens overtypen en overnemen. Lees hier meer over de wetgeving. Met foto’s heb je te maken met portretrecht en fotograaf rechten.
Conclusie
Iedere hobby zal zijn ergernissen hebben, zo ook bij stamboomonderzoek. Ik hoop dat je je in deze ergernissen herkent, en de ‘oplossingen’ hiervoor kunt aannemen. Zo wordt deze boeiende hobby alleen maar nóg leuker!
Hulp nodig?
Lukt het niet? Vraag dan hulp aan de Yory Stamboom Helpdesk.
Lees ook
Dit zijn de grootste ergernissen bij stamboomonderzoek
