Belastingen die jouw voorouders betaalden

Belastingen die jouw voorouders betaalden

Belastingen betalen is niets nieuws, zelfs onze verre voorouders moesten belasting betalen. Toen werd er belasting geheven over de gekste dingen, waarvan het meeste geld in de zak van de koning kwam.

Helaas is er de afgelopen 600 jaar niet veel veranderd, maar dat is een andere discussie. Het ‘goede’ aan de belastingheffing is dat deze altijd secuur werden bijgehouden. En wie heeft daar weer voordeel bij? Wij!

Waren ze arm of rijk?

In de oude archieven kunnen we nu goed ontdekken of onze voorouders in armoede leefden, middenstanders waren, of gewoon rijk waren.

Handig is als je het beroep weet, dat geeft een goede richting waar je moet zoeken. Maar het is niet noodzakelijk, want iedereen moest toch de standaard belasting betalen.

Van provincie naar landelijk

Rond 1700 regelden de provincies zelf hun belastingen. Helaas naar eigen inzichten waardoor er grote verschillen ontstonden. In 1806 kwam er eindelijk een einde aan de grillen van de steden en gewesten, en werd het uniform belastingstelsel ingevoerd.

Net zoals nu werden belastingen direct, jaarlijks en achteraf geheven. Ze werden ook incidenteel geheven als er extra geld nodig was voor oorlogsvoering.

Patent belasting

Eén van de interessante bronnen voor het uitzoeken van je voorouders en hun belasting, is het Patent register. Ambachtslieden, molenaars, winkeliers, koopmannen en handelaren betaalden deze patent belasting.

Er was vrijstelling voor (uiteraard) ambtenaren, geestelijken, varenden, landbouwers, onderwijzers, wevers (minder dan 3 getouwen), arbeiders en dagloners. In een patentregister staat de naam, adres, beroep (met evt. meerdere beroepen), de ‘debiet’, ofwel de omzet per jaar, het aantal personeelsleden, en de belastingklasse.

Haardstedengeld

In de 17e en 18e eeuw was er een belasting voor het gebruik van haarsteden. Dit haardstedengeld, ofwel schoorsteengeld of vuurstedengeld genoemd, werd later vervangen door de onroerende-zaakbelasting (OZB). Van deze belasting werden registers bijgehouden in o.a. Drenthe, Friesland en de Veluwe. Deze registers zijn getranscribeerd en online doorzoekbaar bij Open Archieven.

Quotisatie in Friesland

Tijdens de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was er opstand hoe belastingen werden toegepast. In Friesland werd deze in 1749 aangepast, namelijk op basis van draagkracht van iemands inkomen. Daar werd in iedere plaats overzichten gemaakt van alle families die daar woonden. Deze dossiers zijn nu geïndexeerd en te doorzoeken.

Ouderwets struinen

Helaas staan er nog maar weinig Patent registers online, er is niet te bladeren en vrijwel niet doorzoekbaar (getranscribeerd). Behalve de bronnen die op Open Archieven staan, zie buttons hieronder.

Dit betekent dat je of naar archief moet, of hulp moet vragen bij het archief. Maar dan moet je wel weten welke inventaris je moet hebben, en die informatie staat vaak wél online.

Zoek naar de belasting die je voorouders betaalden

Open Archieven heeft bronnen die geïndexeerd zijn, dus zijn op naam te zoeken.

Belastingen – Drents Archief Transport belasting – Zeeuw Archief Belastingaanslag – Zeeuws Archief Belastingregister Haardstedengeld Schoorsteengeld Impost op trouwen Impost op Begraven Quotisatie Friesland Speciekohieren

Gedigitaliseerde archieven (bladeren)

In deze archieven zijn belastinggegevens te vinden, maar moet je wel bladeren.

Hulp nodig?

Lukt het niet? Vraag dan hulp aan de Yory Stamboom Helpdesk.

Lees ook

Belastingen die jouw voorouders betaalden