20 vragen en antwoorden over stamboomonderzoek
Omdat ik al jaren mensen help met hun stamboomonderzoek, heb ik de 20 meest gestelde vragen op een rijtje gezet.
De grootste vraag vind ik altijd ‘waarom doe je eigenlijk stamboomonderzoek?’
Natuurlijk ben ik zelf ook vaak vastgelopen in het onderzoek naar mijn stamboom, maar door de jaren heen heb ik dankzij de ervaring nieuwe wegen gevonden en zelf vele tips verzameld.
Ook komen er steeds meer archieven online, wat belangrijk is voor de genealoog die niet fysiek naar archieven wilt gaan.
Alhoewel het nog decennia zal duren voordat dat echt niet meer hoeft.
Onderstaande vragen over stamboomonderzoek heb ik vaak voorbij zien komen, hopelijk zijn de antwoorden voor jou een oplossing.
– Harry Mulisch
1. Stam ik af van een koninklijke familie of beroemdheid af?
De kans is klein. Veel mensen zeggen dat ze van een koning afstammen of verwant zijn aan een beroemdheid, maar ik betwijfel dat. Het is ook een mythe dat alle West Europeanen van Karel de Grote afstammen. Er waren in die tijd echt genoeg mensen die voor het nageslacht zorgde.
Als je wel een lijntje hebt met een koning, controleer dat dan. Er wordt veel onzin verkocht (letterlijk en figuurlijk). Het is wel interessant om eens te kijken wie de tijdgenoten waren van b.v. jouw oudgrootouders.
2. Kan ik mijn stamboom bij de gemeente ophalen?
Eh, nee, zo werkt het niet. Je zult zelf je onderzoek moeten doen. Als je mazzel hebt is er al van jouw tak veel uitgezocht. Je kunt zomaar een neef, nicht, oom of tante hebben die jullie gezamenlijke voorouders al in kaart heeft gebracht. Als je een beroemdheid bent kan je wel vragen of de TV-serie ‘Verborgen Verleden’ bereid is om jouw stamboom uit te zoeken.
3. Tot hoever in de tijd kan ik komen?
Dankzij het BevolkingsRegister kan je snel teruggaan tot begin 19e eeuw. Voor die tijd met je gaan spitten in de DTB boeken (Doop, Trouw, Begraaf). Persoonlijk ben ik met mijn Lippenslijn tot ca. 1560 gekomen, dankzij de indexering van de Belgische parochieboeken.
4. Hoeveel tijd kost stamboomonderzoek?
Ik waarschuw je alvast: stamboomonderzoek is een verslaving, en er zullen altijd vragen open blijven staan. Toch doen de meeste genealogen hun onderzoek in de winter, maar de echte die-hards gaan ook in de zomer door. Als je per week een paar uurtjes eraan besteed kom je al een heel eind.
5. Hoe begin ik met stamboomonderzoek?
Breng alles in kaart van jouw gezin, daarna je ouders en hun ouders. Begin direct goed, start met goede genealogie software. Zorg dat je al direct alles goed documenteert en bijhoudt. Met de juiste bronnen zal je een vliegende start maken. Check deze lijst als je bepaalde aktes niet kan vinden.
Beslis ook wat voor soort stamboomonderzoek je wilt gaan doen. Verdiep je in de vernoemingsregels voor kinderen.
6. Wat als mijn ouders en grootouders al zijn overleden?
Heb je nog andere familie waar je vragen aan kunt stellen? Je kunt wellicht bij de gemeente waar zij geboren/gewoond hebben hun persoons/gezinskaart opvragen. Anders sowieso bij het CBG. Vanaf hun generatie wordt het eenvoudiger, dan tot 1811.
7. Wat zijn de beste bronnen bij genealogie?
Veel staat online en veel is samengevoegd in all-in-one databases. Kijk eens bij deze bronnen, een goed startpunt. Maak bookmarks (favorieten) in je browser zodat je er steeds snel naartoe kunt gaan.
Een vaak onderschatte bron is de ‘simpele’ huwelijksakte die pareltjes kan bevinden. Realiseer je je dat er veel bronnen zijn waarin je kan verdwalen, zoals b.v. de kentekenregistraties.
8. Ik begrijp niets van de nummering van personen, hoe zit dat?
Een kwartierstaat of genealogierapport lezen vergt wat kennis. De nummering heeft met de volgorde van de generaties te maken, en dan heb je ook nog aparte symbolen en vaktermen.
Hou er rekening mee dat de nummering van neven en nichten hetzelfde is met andere takken, maar dan met andere ouders.
9. Hoeveel geld kost genealogie?
In principe niets. Maar je kunt ook genealogie software kopen, lid worden van websites, of abonnementen nemen. Ik ben wel een voorstander van betaalde diensten, omdat deze veel voordelen bieden. Alles bij elkaar praat je over hooguit 200 euro per jaar.
10. Mag ik gegevens zomaar kopiëren?
Dat is even oppassen. In principe wel, mits het online staat en het overleden personen betreft. Diegene die het online zet geeft toestemming dat het gepubliceerd en gedeeld wordt.
Maar pas op met foto’s en familieverhalen. Vraag hier altijd toestemming voor aan de betreffende stamboomhouder.
Ook moet je oppassen dat je geen foute gegevens overneemt als waarheid. Dit is één van de grootste valkuilen bij stamboomonderzoek. Controleer alles en verzamel het bewijs.
11. Hoe zit het met privacy van nog levende familieleden?
Dat is helemaal oppassen! Levende mensen hebben hun privacy- en portretrecht. Als je nog levende mensen opneemt in je stamboom, vraag altijd hun toestemming voor het publiceren van hun persoonlijke gegevens. Als zij dit niet willen kan je juridisch een probleem hebben. Je mag dus niet maar gegevens overnemen.
Gelukkig heeft genealogie software tegenwoordig een privacy filter, waarbij gegevens van nog levende mensen wordt afgeschermd. Maar dan nog kunnen ‘leden’ van die stamboom nog steeds alles zien. Oppassen dus.
12. Waarom kan ik de overlijdensakte van mijn grootvader niet vinden?
In het kader van privacy zijn persoonsgegevens pas na jaren op te vragen:
Overlijdenakte – na 50 jaar na overlijden
Huwelijksakte – na 75 jaar
Geboorteakte – na 100 jaar
Als je een huwelijksakte niet kan vinden, kan het ook zijn dat het stel samenwoonde.
13. Kan ik geëmigreerde familie traceren?
Ja, er zijn genoeg speciale bronnen om geëmigreerde familie te traceren. Verhalen en vermoedens van familie kunnen een goede hint zijn om in een regio te zoeken. Als je vastloopt bij een plaats, kijk dan eens of het een verdwenen dorp betreft.
14. Wat doe ik als ik foute gegevens tegenkom?
Dat is helaas een feit bij genealogie. Dat komt vooral door het copy/paste copy/paste. Fouten worden zonder controle overgenomen als feit, een groot nadeel van online synchronisaties.
Ik doe altijd een poging het te melden bij de stamboomhouder. Als je een fout vindt in een online database kan je dit melden een ‘opmerking achterlaten’, of neem gewoon contact op via de contactpagina. Ze reageren vrijwel altijd.
15. Ik kan echt niets vinden op de naam Morison. Wat nu?
Wat dacht je van Morrison, Morisson, Marison, Meurison of Murison? Vroeger ging alles op gehoor en was er geen controlesysteem. Probeer alle variaties te bedenken en maak in zoeksystemen gebruik van jokertekens als ? of *. De bekende naamvariaties….
16. Hoe zoek ik informatie voor 1811?
Voor de tijd van het bevolkingsregister wordt het lastiger, maar niet onmogelijk. Dankzij het Concilie van Trente (1545) moest iedere kerk een doop, trouw en begrafenissen in hun kerkboeken registreren, de DTB boeken. Er werden gelukkig vaak jaarindexen gemaakt. Niet alle boeken zijn überhaupt bewaard gebleven wegens oorlog, rampen en vernielingen.
17. Hoe doe ik onderzoek in het buitenland?
De site FamilySearch is internationaal. Maar als je de taal van het land spreekt, zoek dan eens op landelijke lokale archieven. Of maak contact met iemand die daar woont en met genealogie bezig is.
18. Ik ben het overzicht kwijt, hoe los ik dat op?
Start direct met goede genealogie software. Zorg dat je aktes op orde zijn, sorteer ze in mappen. Zorg dat je oude foto’s goed benoemd naar de personen en jaartal. Een stamboomdiagram maken kan een oplossing zijn om weer nieuw overzicht te krijgen.
19. Hoe kan ik mijn gegevens en familieverhalen het beste bewaren?
Zorg dat je bewijzen van je aktes hebt. Maak regelmatig een ‘gedcom’ bestand via een ‘export’ uit je genealogie programma. Print mooie kwartierstaten uit.
Zorg voor een goede back-up in de Cloud en op een HD (in een kluis). Zet je stamboom online. Importeer je stamboom (gedcom) op bepaalde genealogie websites om je informatie te delen.
Deel je aktes met familie en mede-zoekers. Vertel er over aan je familie, zeker aan de volgende generatie. Zorg ook dat je een goed overzicht hebt van je verzameling aktes en downloade deze checklist.
20. Hoe kan ik hulp krijgen bij mijn stamboomonderzoek?
Ik bied mijn hulp aan, kijk hier naar mijn voorwaarden. Ik vind het fijn om iemand te helpen die vastloopt. Want geloof het of niet, maar ik krijg ook nog steeds hulp!
Geniet vooral van je hobby!
Ik hoop dat ik met deze 20 vragen over stamboomonderzoek de juiste antwoorden voor jou heb kunnen geven. Hou je onderzoek vooral simpel!
Lees ook:
20 vragen over stamboomonderzoek
Open Archieven Genealogie Online Stamboomforum Zoekmonitor Werkbalk Akte Inspirator Overzicht bronnen Family Search Genealix Delpher Familieberichten Notariële archievenOverlijdensregister en DTB boeken • Ergernissen! • Genealogie woordenboek en software • Emigraties
Webinars en Live Overzicht handleidingen Kranten van vroeger| Tip: Zo gebruik je de akte checklist | Je ontvangt maandelijks nieuwe artikelen |
Ik schrijf over dingen waar ik blij van word. Over stamboomonderzoek, voorouders, geschiedenis, en mijn leven. Alles educatief en oplossingsgericht bedoeld. Want ook daar word ik gelukkig van. Mijn privé columns zijn korte waargebeurde verhalen. Maar dan wel met een vleugje drama en gedrenkt in humor. Zo ben ik dan ook wel weer.
