Heeft het bezoeken van een archief nog wel zin?
Omdat je tegenwoordig veel online kunt vinden, vraag ik mezelf wel eens af of een archief bezoeken nog wel zinvol is.
In deze tijd van Open Archieven, speurmonitors en Family Search is een fysiek bezoek toch niet meer nodig?
Zo ging het vroeger
In mijn pubertijd (jaren ’80) was ik al regelmatig te vinden in het archief van Amsterdam om mijn voorouders op te speuren.
Toen was er namelijk überhaupt nog geen internet, waardoor je zo wat een archivaris moest zijn om je weg te vinden.
Natuurlijk was er software om je stamboom in te maken, maar synchroniseren, online publiceren of digitaal delen kende men nog niet.
Dus je werkte met klappers, microfiches, tafels, bijlagen, meterslange kasten met lades en boeken. Fotokopieën maken kostte 0,10 cent (gulden) waarvoor je vaak in de rij moest staan.
Kortom, je kwam thuis met een ordner vol kopieën, waarna je aan de slag ging om alles met de pen over te schrijven en alles te ordenen.
– Wiet van Broeckhoven, Belgisch politicus en mediapersoonlijkheid
Veel werk door vrijwilligers
Inmiddels zijn we decennia verder en de techniek heeft niet stilgestaan. Intussen is er veel online te vinden, maar nog lang niet alles.
Al met al zijn er gelukkig zijn er de afgelopen 20 jaar veel archieven ontsloten, waardoor je enorm veel informatie online kan vinden. Maar nog steeds is het invoeren (transcriberen) van de gegevens een mega klus.
Want het project om alle doodsoorzaken van de Amsterdammers in kaart te brengen, duurt al 3 jaar. En dan nog zal het nog maanden duren voordat de getranscribeerde boeken te doorzoeken zijn.
Daarbij het feit dat Delpher pas 15% van alle kranten online heeft staan, zegt hoeveel werk het is om dit soort bronnen online toegankelijk te maken.
Uiteindelijk wordt het meeste door vrijwilligers gedaan. Deze werkzaamheden gaan continue door, sterker nog, je kunt meehelpen als je wilt!
Op zoek naar bijzondere documenten
Omdat nog niet alles online staat, is het bezoeken van een archief (de studiezaal) zeker aan te raden. Tenminste, als je op zoek bent naar bijzondere stukken:
Zoals… | Of deze… | Misschien deze? | Of die? |
|---|---|---|---|
Patentregisters | |||
Lijfrentepapieren | Schepenbankboeken | ||
Belastingsregisters | Averijgrossen | ||
Confessieboeken | |||
Comportementboeken | |||
Marktkaarten | |||
Leenregister | Rechterlijke archieven | Weeskamer archieven | |
Rekestranten | |||
Pachtovereenkomst | Boedelscheiding | ||
Weeskamer archieven | Transportaktes |
Bereid je goed voor
Ondanks dat er enorme verschuiving is ontstaan tussen fysiek bladerwerk en online speurwerk, registreren de archieven jaarlijks nog honderdduizenden bezoeken.
Kijk of informeer voor je het archief gaat bezoeken, of je stukken moet laten reserveren. Deze worden dan voor je klaargezet als je langskomt. Ieder archief heeft op zijn website instructies en openingstijden vermeld.
Voordelen om een archief te bezoeken
Indien je net begint met stamboomonderzoek, hou het dan voorlopig simpel. Als je er echt klaar bent, ga dan dieper duiken in de archieven.
Er blijven dus goede redenen om een archief te bezoeken:
- Wat nog niet online staat, kan je in het archief vinden (als zij het bezitten)
- Uiteraard kom je te weten wat ze nog meer in het archief hebben staan
- Bovendien kun je vragen stellen aan de medewerkers, zowel over het zoeken als inhoudelijk (contacten opbouwen)
- Wellicht krijg je originele stukken in handen wat het heel tastbaar maakt
- Het is een leuk uitje, neem de tijd en heb geduld
- Misschien krijg je nog bijvangst
- Als je er toch bent: misschien kan je een vriendendienst doen voor iemand?
Conclusie
Na de basis opzet van je stamboom, zal er een moment komen dat je klaar bent voor de krenten in de pap. Het bezoeken van een archief is dan zeker verstandig. Maak meteen bewijzen door foto’s te maken van de documenten.
Lees ook:
‘Waarom zou je nog een archief bezoeken?’
Bekijk hier mijn up-to-date stamboom
Overlijdensregister en DTB boeken • Ergernissen! • Familie reünie • Wie helpt met mijn vastlopers?
Webinars en Live Overzicht handleidingen Kranten van vroeger| Tip: Zo gebruik je de akte checklist | Je ontvangt maandelijks nieuwe artikelen |
Ik schrijf over dingen waar ik blij van word. Over stamboomonderzoek, voorouders, geschiedenis, en mijn leven. Alles educatief en oplossingsgericht bedoeld. Want ook daar word ik gelukkig van. Mijn privé columns zijn korte waargebeurde verhalen. Maar dan wel met een vleugje drama en gedrenkt in humor. Zo ben ik dan ook wel weer.
